उज्बेकिस्तान

उज्बेकिस्तान छगू भूपरिवेष्ठित मध्य एशियाली राष्ट्र ख। नापं, थ्व देय्‌या सीमाय्‌ लाःगु सकल देय्‌ नं भूपरिवेष्ठित दु। थ्व देय्‌या उत्तरय् कजाख्स्तान, पूर्वय् ताजिकिस्तान दक्षिणय् तुर्कमेनिस्तानअफ्गानिस्तान ला। थ्व देय्‌ सन् १९९१ तक्क सोभियत संघया छगू घटक जुयाच्वंगु ख। उज्बेकिस्तानया मू नगर राजधानी ताशकन्त, समरकन्द, बुखारा आदि ख। थ्व देय्‌या मू मनुत उज्बेक जातिया मनुत ख व इमिगु भाय् उज्बेक भाषा ख।

उज्बेकिस्तान गणराज्य
O‘zbekiston Respublikasi
Ўзбекистон Республикаси
उज़्बेकिस्तानयागु ध्वांय राष्ट्रीय चिं उज़्बेकिस्तानयागु
ध्वांय राष्ट्रीय चिं
म्ये:

उज़्बेकिस्तानयागु नक्सा
उज़्बेकिस्तानयागु नक्सा


राजधानी ताशकन्द
41°16′N 69°13′E
तधंगु सहर ताशकन्द
औपचारिक भाय उज्बेक
सरकार राष्ट्रपतीय गणराज्य
 - राष्ट्रपति इस्लाम करीमोव
 - प्रधानमन्त्री शौकत मिर्जियोयेव
स्वतन्त्रता सोभियत संघनाप 
 - पलिस्था १७४७  
 - उज्बेक एसएसआर २७ अक्टोबर १९२४ 
 - घोषणा १ सेप्टेम्बर १९९१ 
 - मान्यता ८ डिसेम्बर १९९१ 
 - पूर्ण २५ डिसेम्बर १९९१ 
क्षेत्रफल  
 - फुकं ४४७,४०० किमि² (५६ गु)
  (१७२,७४२ वर्ग माइल) 
 - लयागु प्रतिशत (%) ४.९
जनसंख्या  
 - २००९ एस्टिमेटेड २७,७२७,४३५ (४५ गु)
 - जनघनत्व ५९/किमि² (१३६ गु)
(१५३/वर्ग माइल) 
कुल ग्राहस्थ उत्पादन (पि पि पि) २००८ एस्टिमेट
 - फुकं $७१.५०१ बिलियन (-)
 - प्रति छ्यं $२,६२९ (-)
मुद्रा उज़्बेकिस्तानी सोम (O'zbekiston so'mi) (UZS)
ई क्षेत्र UZT (UTC+५)
 - वर्खा (DST) मदूगु (UTC+५)
इन्टरनेट TLD .uz
कलिंग कोड +९९८
बुखारियन अमीरात, कोकान्द खनाते, ख्वार्जेम.

इतिहास

सम्पादन

थ्व थासय् ईसा स्वया २००० दँ न्ह्यः मानव वस्ती न्ह्यथन। आया उज्बेकतेसं थन च्वंपिं आर्यतेत विस्थापित याःगु धैगु विश्वास दु। सन् ३२७ ईसापूर्वय् अलेक्जेन्डर थःगु सैन्य अभियानय् वःबिले वय्‌कःया विरोधय् थ्व थासय् यक्व प्रतिरोध जूल। वय्‌कलं थ्व थाय्‌या राजकुमारी रोक्साना नाप इहिपा नं यात। अलेक्जेन्डर धुंका च्यागु शताब्दी तक्क थ्व थाय्‌ इरानया पार्थियनसासानी साम्राज्यया छगू भाग जुयाच्वन। थ्व धुंका अरबतेसं खुरासानय् कब्जा याना थ्व थासय् इस्लामया प्रचार यात।

गुंगु शताब्दीइ थ्व थाय् सामानी साम्राज्यया अंग जुल। सामानीतेसं पारसी धर्म त्वता सुन्नी इस्लामयात आत्मसात यात। १४गु शताब्दीया अन्तय् थ्व थाय्‌ तेमुरलेनया उदय नापं छगू महत्त्वपूर्ण थाय्‌ जूवन। तेमूरं मध्य व पश्चिमी एसियाय् अद्भुत सामरिक सफलता कायेफत। तेमूरं उस्मान (अटोम्यान साम्राज्य)या सम्राट यात नं बुकाबिल। १९गु शताब्दीइ थ्व थाय्‌ रूसी साम्राज्य व १९२४य् सोभियत संघया सदस्य राज्य जूवन। सन् १९९१य् थ्व देय्‌ सोभियत संघं स्वतन्त्र जूवन।

प्रान्त व विभाग

सम्पादन
 
उज्बेकिस्तानया प्रान्तीय मानकिपा
प्रान्त राजधानी क्षेत्रफल
(वर्ग किमी)
जनसंख्या Key
अंदिजोन विलायती अन्दिजन 4,200 18,99,000 2
बक्सोरो विलायती बक्सरो (बुखारा) 39,400 13,84,700 3
फर्ग'ओना विलायती फर्ग'ओना (फरगना)  6,800 25,97,000 4
जिज्जाक्स विलोयती जिज्जाक्स 20,500 9,10,500 5
क्जोराज्म विलोयती उरुगेञ्च 6,300  12,00,000 13
नमागान विलोयती नमागान 7,900 18,62,000 6
नवोई विलोयती नवोई 110,800 7,67,500 7
कश्कादरयो विलोयती क्वारसी 28,400 20,29,000 8
कराकल्पाकस्तान रिस्पबलिकासी नुकुस 160,000 12,00,000 14
समरकन्द विलोयती समरकन्द 16,400  23,22,000 9
सिरदरयो विलोयती गुलीस्तोन 5,100 6,48,100 10
सुरक्जोन्दरयो विलोयती तरमेज 20,800 16,76,000 11
तोशकन्त विलोयती तोशकन्त (ताशकंत) 15,300  44,50,000 12
तोशकन्त नगर तोशकन्त (ताशकन्त) तथ्याङ्क मदूगु 22,05,000 1

लिधंसा

सम्पादन