कुशिटिक कचा
कुशिटिक भाय् कचा अफ्रोएसियाटिक भाषा परिवारया छगू कचा ख। थ्व भासात मू कथं अफ्रिकाया नेकूइ ल्हाइ, उत्तरय् इजिप्ट व सुडानय् अल्पसंख्यक मनुतेसं कुशिटिक भाय् ल्हाइ, व दक्षिणय् केन्या व तान्जानियाय् नं थ्व भासात ल्हाइ। सन् २०१२या ल्याखं कथं १० लख स्वया अप्व मनुतेसं ल्हाइगु कुशिटिक भाषात ओरोमो , सोमाली , बेजा , अफार , हादिया , कम्बाता व सिदामा ख।
| कुशिटिक | |
|---|---|
| Geographic distribution: | मिस्र, सुदान, अफ्रिकाया नेकू, पूर्व अफ्रिका |
| Linguistic classification: | अफ्रो-एसियातिक भाषा परिवार
|
| Proto-language: | Proto-Cushitic |
| Subdivisions: | |
| ISO 639-2 / 5: | cus |
| Glottolog: | cush1243[१] |
 Distribution of the Cushitic languages in Africa | |
 Map of the Cushitic languages | |
वर्गीकरण
सम्पादनथ्व फाइलमयात दकलय् न्हापां सन् १८५८इ कुशिटिकया रुपय् नां तःगु ख। [२] छगू इलय् कुशिटिकय् दुथ्याःगु ओमोटिक भाषात लगभग सर्वव्यापी रुपं हे वर्तमानय् थ्व कचाय् दुमथ्या। दकलय् प्रभावशाली नकतिनिया वर्गीकरण, तोस्को (२००३) नं लिपाया दृष्टिकोणया जानकारी ब्यूगु दु। थ्व व मेगु निगू लिपांगु वर्गिकरण थुकथं दु :
तोस्को
सम्पादनतोस्को (२०००, पूर्वी कुशिटिक संशोधित २०२०)[३] [४]
- "कुशितिक"
- उत्तर कुशितिक (बेजा)
- केन्द्रिय कुशितिक (आगव)
- दक्षिण कुशितिक
- पूर्वी कुशितिक
- "कुशितिक"
- उत्तर कुशितिक (बेजा)
- केन्द्रिय कुशितिक (आगव)
- दक्षिण कुशितिक
- पूर्वी कुशितिक
भौगोलिक तुलना यायेत लेबल बियातःगु दु; बेन्डरया लेबलयात कोष्ठकय् तनातःगु दु। दहालोयात प्राथमिक कचा दयेकूगु दु, गुकियात किस्लिङ्ग व माउस (२००३) नं सुझः ब्यूगु दु। याकु धलखय् मदु, अर्बोरोइड दुने तयातःगु दु। अफर–साहोयात लोल्यान्द पूर्वी कुशितिक दुने दुथ्याःगु मदु; थ्व भाषात कुशितिक भाषातेगु दकलय् 'निम्न भूमि' जूगुलिं बेन्डरं थुकियात 'कोर' पूर्वी कुशितिक धाइ।
- "कुशितिक"
- उत्तर कुशितिक (बेजा)
- केन्द्रिय कुशितिक (अगव)
- दहलो
- दक्षिण कुशितिक
- पूर्वी कुशितिक
- अफर–साहो
- हाइल्याण्ड पूर्वी कुशितिक
- नीम्न भूमि पूर्वी कुशितिक ('मूल' पूर्वी कुशितिक)
- डुले
- साओक
- पूर्वी ओमो–ताना (सोमालोइड)
- पश्चिमी ओमो–ताना (अर्बोराइड)
- ओरोमोइड ( ओरोमो–कोन्सोइड)
थुगु वर्गिकरणय् विवाद मदुगु मखु। दसुया निंतिं, थ्व तर्क बियातःगु दु कि दक्षिणी कुशितिक पूर्वी शाखाय् ला, गुकिया विचलन हाद्जा- व सन्दावे-थें न्याःगु भाषा नापया स्वापूलिं व्याख्या यायेछिं। हेत्ज्रोन (१९८०) व फ्लेमिंग (१९८१ लिपा) नं बेजायात पूर्ण रुपं पिने तःगु दु, यद्यपि थ्व खँयात मेमेपिं भाषाविद्तेसं अस्वीकार याःगु दु। तः-दंनिसें प्रस्तावित जूगु छुं वर्गिकरणयात थन संक्षेपय् बियातःगु दु :
| ग्रीनबर्ग (१९६३)[७] | Hetzron (1980)[८] | Orel & Stolbova (1995) | Ehret (2011)[९] |
|---|---|---|---|
|
|
|
|
लिधंसा
सम्पादन- ↑ (2016) “Cushitic”, Glottolog 2.7. Jena: Max Planck Institute for the Science of Human History.
- ↑ (2001) Semitic Languages: Outline of a Comparative Grammar Volume 80 of Orientalia Lovaniensia analecta. Peeters Publishers.
- ↑ (November 2000) "Cushitic Overview". Journal of Ethiopian Studies 33 (2).
- ↑ Mauro Tosco (2020) East Cushitic. In the Oxford Handbook of African Languages, p. 292, 297.
- ↑ Appleyard (2012), p. 200.
- ↑ Bender (2019), p. 91.
- ↑ (1963) The Languages of Africa. Bloomington: Indiana University, 48–49.
- ↑ Hetzron (1980).
- ↑ (2011) History and the Testimony of Language. Berkeley: University of California Press, 138, 147.