दक्षिण भारतीय नसा

दक्षिण भारतया थःगु हे कथंया नसा दु। उत्तर भारत स्वया भिन्न थन छ्वचुंमरिया थासय् जा व जाकिं दयेकूगु मरि (दोसा, उत्तपम्, इदलि आदि) नइगु या। नापं, दक्षिण भारतय् थाय् कथं थी-थी नसा नइगु नं चलन दु।

केरल सम्पादन

केरलया मू नसाय् बनाना ब्रेड, अवल नानचातु, पूरी, कैबेज दोसा, मोरु दोसा, राइस उपमा, उत्तपम, इडली, इमली राइस, वेज उपमा, इडियप्पम, ओनियन दोसा, रवा दोसा, एला अडा, चिरट्टा पुट्टू, ब्रेड उपमा, इडी चक्कै पोदुतुवल, पीचींगा तीयल, पायार तोरन, एरिसेरी, पुलिंकरी, अदरख करी, मम्पज़ा पुलिशरी, लेमन राइस, उल्ली तीवल, बीटरूट रसम, वेज स्ट्यू, कैबेज पेपर फ्राई आदि ला। केरलय् थी-थी कथंया पायसम, दसु- अवल पायसम, अरवन पायसम, ग्रीन ग्राम पायसम आदि त्वँसा त्वनिगु या।

तमिल सम्पादन

तमिल नसाय् अल्पाहारय् पुट्टु, अप्पम, इडली, उपमा, दोसा, उत्तपम, अढ़ई, दलिया, कुज़ी पनियारम, कोतु परोटा, पूरी, नारतंगै पूरी, वज़कै कटलेट, मिक्स वेज बोंडा, वड़ा, पकोड़ा, कटलेट, मुरुक्कु, तेनकुज़ाल, चावल: टोमैटो राइस, पाज़न कांजी, सांभर सातम, लेमनर इस, टैमारिंड राइस, गार्लिक राइस, लेंटिल राइस, कोकोनट मिल्क राइस आदि नयेगु या।

"करी" वा ति दूगु नसाय् कीरै पूली मसियाल, गोभी मुलुगु पेराटु, ब्रोकोली करी, कैबेज कूटु, कूटु, पसलै कीरै मसियल, कोज़ंबु, कुरमा, उप्पडम, पोरियल, कोवैक्कै मसाला, मीठा: रवा केसरी, सेमियां केसरी, तेरट्टी पाल, आदिरसम, रवा लड्डू, अवल लड्डू, पायसम, पालगोवा आदि ला।

हैदराबादी सम्पादन

दक्षिण भारतीय नसाय् हैदराबादी नसाया छगू भिन्न थाय् दु। हैदराबादी बिरियानी थनया दकलय् नांजाःगु नसाय् छगू ख। थनया मू नसाय् पाया नाहरी, मलाई कबाब, काबूली, अंडा कोरमा, खट्टी अरबी का सालन, लहसुनी गोश्त, कीमा पुलाव, चांदी कोरमा, झींगे टमाटर, हैदराबादी कोरमा, दीवानी हांडी, नीलगिरी कोरमा, अमृतफल, कच्ची बिरयानी, दम का मुर्ग, बघारे बैंगन, बिरयानी नवाबी, मुर्ग बादामी, दालचा, गज़ाला, टंगड़ी कबाब, मुर्ग हैदराबादी आदि ला।

आंध्र सम्पादन

आन्ध्र नसाय् थीथी कथंया नसा दु। आन्ध्र नसायात मसलाया निंतिं म्हसीकिगु या। थनया चाकुगु मरिइ अरिसेलु, बोबातलू, जलेबी, जांगिरी, गुलाब जामिन, कर्गीकाया, लड्डू, पायसम, मीठा पोंगल, सुन्नुंडालु आदि ला। मसला दूगु नसाय् चेगोडिलु, करापुसा, निप्पट्टू, कुडुमुलु, मनगुपूवू, करापु अप्पम, जंतिकालु, रसम पावडर, सांभर पावडर, इडली पावडर आदि ला। अल्पाहार नसाय् आटुकुला उपमा, मसाला यम वड़ा, इडली, दोसा, मिर्ची भाजी, मसाला दोसा, पुरी, सेमियां उपमा, टमाटार भात, पकौड़ी, चावल: पुलिहोरा, कैरट राइस, दही भात, बघारा अण्णम, कोकोनट राइस, जीरा राइस, मैंगो राइस, चिंटा चिंगुरु राइस, पोटैटो राइस, मटर पुलाव आदि ला।

कन्नड़ सम्पादन

कन्नड नसा आन्ध्र व मेमेगु दक्षिण भारतीय नसा स्वया म्हो मसला दूगु नसा ख। थनया मू नसाय् चिरोटी, मसाला दोसा, रोटी, भरवां कोलोकेशिया साग, धारवाड़ पेड़ा, गोकाक, सारु, मज्जिगे हुली, केम्पन्ना, सज्जिगे, बजील, सांभर, येन्ने, पैडी करी, सोप्पू पाल्या, उस्ली, झोल्का, पंडी करी, कोली करी, बेम्ब्ला करी, तालिपट्टू, मैसूर पाक, ओबट्टू, कर्दंतु, शैविगे पायस, कूटु, रागी मन्नी, जोडा मुद्दे आदि ला। थ्व राज्यया जाकिया नसाय् अंया "मीठा पुलाव", नीबू पुलाव, कश्मीरी पुलाव, गाजर का पुलाव, नवरतन पुलाव, पुदीना पुलाव, बिसिबेले भात, मटर पुलाव, ज़ाफ़रानी पुलाव, मैकरोनी पुलाव, सब-सब्ज़ी पुलाव, टमाटर वाले चावल, हरा-भरा पुलाव, जीरा पुलाव आदि ला। कर्नाटकया कूर्ग क्षेत्र फाया ला व कफीया निंतिं नांजा।

वृहत सम्पादन

दक्वं दक्षिण भारतय् अनर्सा, कलाकंद, काजू कतली, केसरी छेना किशमिश वाला, खीर, गुझिया, लालमोहन, जेरी, तिरंगी बर्फ़ी, दाल हलवा, नारियल बर्फ़ी, बरांया बर्फ़ी, मालपुआ, रसमलाई, रसबरी आदि नयेगु या। थनया त्वँसाय् धालेया शर्बत, अंया शर्बत, गुलाब शर्बत, फ़ालसे शर्बत, बरां शर्बत, बेल शर्बत, चंदन शर्बत, स्याउ शर्बत, मूँगिया मलाई, सांध्य सुंदरी, इंद्रधनुष, गोलभ्येराया रसम, अं मधुरिमा आदि ला।

स्वयादिसँ सम्पादन