बहाः बहिः या धलः
बहाः नेवाः तजिलजिया छगू मदयेकः मगाःगु अंश ख। बहाःया धार्मिक, सांस्कृतिक व व्यवहारिक महत्त्व दु। नेवाः लहनाय् दयेकातःगु छुं बहाःतेगु धलः थ्व कथं दु-[१]
संस्कृत नां | नेपालभासय् नां | किपा | थाय्बाय् | प्रकार | पलिस्था | लिखँ |
---|---|---|---|---|---|---|
किण्डोल विहार | किण्डोल | किण्डोल | बहाः | रतिशर्मा ब्राह्मण | ||
मैत्रीपूर्ण महाबिहार | क्वा बहाः (क्वाथा बहाः) | येँ (थंबहिल) | बहाः | येँदेय्या मू १८गु बहालय् छगू, बकबज्रं काशीं काशीस्वयम्भू हयाः दयेकादीगु | ||
हेनाकर महाबिहार | ध्वाकाबहाः | येँ | बहाः | ७गू शदी [२] | येँदेय्या मू १८गु बहालय् छगू, ९०सालया भुखालय् स्यंगु [२] | |
हेमवर्ण महाबिहार | गंबहाः | येँ | बहाः | येँदेय्या मू १८गु बहालय् छगू | ||
रत्नकेतु महाबिहार | झ्वाःबहाः | येँ | बहाः | येँदेय्या मू १८गु बहालय् छगू | ||
सुरतश्री महाबिहार | तक्षेबहाः | येँ | बहाः | अाचार्य सुरतवज्र संस्कारित | येँदेय्या मू १८गु बहालय् छगू | |
कनकचैत्य महाबिहार | जन बहाः | येँ | बहाः | येँदेय्या मू १८गु बहालय् छगू, दँय्-दच्छि जनबहाःद्यः जात्रा जुइगु | ||
केशचन्द्र कृत पारावर्त महाबिहार | इतुंबहाः | येँ | बहाः | सन् १३८१[३] | येँदेय्या मू १८गु बहालय् छगू, केशचन्द्र व गुरुमापाया बाखँया निंतिं नांजाः (आधिकारिक जाःथाय्) | |
रत्नकीर्ति महाबिहार | मखंबहाः | येँ | बहाः | येँदेय्या मू १८गु बहालय् छगू | ||
मूलश्री महाबिहार | मूबहाः | येँ | बहाः | येँदेय्या मू १८गु बहालय् छगू | ||
मन्त्रसिद्धि महाबिहार | सवलबहाः | येँ | बहाः | अाचार्य लीलावज्र संस्कारित | येँदेय्या मू १८गु बहालय् छगू | |
राजकीर्ति महाबिहार | तेबहाः | न्हू सतकया दक्षिणय् | बहाः | ५गू शदी [२] | येँदेय्या मू १८गु बहालय् छगू | |
श्रीखण्ड महाबिहार | शिखमू बहाः | येँ | बहाः | येँदेय्या मू १८गु बहालय् छगू | ||
ब्रह्मचक्र महाबिहार | ॐबहाः | येँ | बहाः | येँदेय्या मू १८गु बहालय् छगू | ||
बज्रशील महाबिहार | इकुबहाः | येँ | बहाः | येँदेय्या मू १८गु बहालय् छगू | ||
मुनिसंघ महाबिहार | मिखाबहाः | येँ | बहाः | येँदेय्या मू १८गु बहालय् छगू | ||
कीर्तिपुण्य महाबिहार | लगंबहाः | येँ | बहाः | येँदेय्या मू १८गु बहालय् छगू | ||
मणिसिंह महाबिहार | मुसुंबहाः (दुनेया) | येँ | बहाः | येँदेय्या मू १८गु बहालय् छगू | ||
मणिसिंह महाबिहार | मुसुंबहाः (पिनेया) | येँ | बहाः | अाचार्य मञ्जुवज्र (जामनः गुभाजु) संस्कारित | येँदेय्या मू १८गु बहालय् छगू | |
यतखा बहाः | येँ | बहाः | ||||
छुस्याबहाः | येँ | कचाबहाः | ||||
मुस्याबहाः | येँ | बहाः | ||||
विक्रमशील महाबिहार | भगवान बहाः | थंबहिल, येँ | बहाः | नालन्दाया पण्डित अतीश श्रीजन सन् १०४१स थ्व बहालय् झाःगु,[४] सन् १२२३स च्वयातःगु सहर्श प्रज्ञापारमिता दूगु[५] | ||
च्वेबहाः | किपू | बहाः | ||||
क्वेबहाः | किपू | बहाः | ||||
हिरण्य वर्ण महाबिहार | क्वाबहाः | यल | बहाः | १२गू शदीया भाष्करदेव बर्माया ईलय् दयेकूगु [६] | विसं १२८२स च्वयातःगु प्रज्ञापारमिता दूगु[७] | |
ज्योतिवर्ण महाविहार | ज्योबहाः | यल | बहाः | |||
रुद्रवर्ण महाबिहार | उकुबहाः | यल | बहाः | |||
रत्नाकर महाबिहार | हखबहाः | यल | बहाः | यलया कुमारी थ्व हे बहालं ल्ययिगु याः। [८] | ||
यशोधर महाबिहार | बुवहाः | यल | बहाः | |||
ज्येष्ठवर्ण महाबिहार | तंगःबहाः (चाकुबहाः) | यल | बहाः | नेसं २४५स(सन् ११२५) दयेकातःगु पत्र दूगु[७] | ||
धर्मकीर्ति महाबिहार | तःबहाः | यल | बहाः | |||
दत्तनाम महाबिहार | दौबहाः | यल | बहाः | |||
गुणलक्ष्मी महाबिहार | धुम्बहाः | यल | बहाः | |||
चक्रवर्ण महाबिहार | चुकःबहाः | यल | बहाः | मानदेव १जुं दयेकादीगु [७] | ||
बज्रकीर्ति महाबिहार | वम्बहाः | यल | बहाः | नेसं ५६१या (सन् १४४१) अभिलेख दूगु[७] | ||
वैश्रवण।महाबिहार | गुजिबहाः | यल | बहाः | नेसं ३७३ (सन् १२५३)स च्वयातःगु अभिलेख दूगु[७] | ||
मयूरवर्ण महाबिहार | भिन्छेबहाः | यल | बहाः | |||
जयमनोहर महाबिहार | सुबहाः | यल | बहाः | |||
श्रीवच्छ महाबिहार | श्रीबहाः | यल | बहाः | ने.सं. ५०९ | नेसं ५०९(सन् १३८९)स च्वयातःगु पञ्चरक्षाया पाण्डुलिपि दूगु[७] | |
बलाधरगुप्त महाबिहार | यछुबहाः | यल | बहाः | |||
अक्षयश्वर महाबिहार | च्वय् पुच्वबहिः | यल | बहिः | |||
रक्षेश्वर महाबिहार | क्वय् पुच्वबहिः | यल | बहिः | |||
लोकाकिर्ति महाबिहार | नःबहिः | यल | बहिः | |||
नापीचन्द्र महाबिहार | दुन्तुबहिः | यल | बहिः | |||
गोपीचन्द्र महाबिहार | पिन्तुबहिः | यल | बहिः | ने.सं. ५११ | ||
ललितवन महाबिहार | क्वन्ति बहिः | यल | बहिः | |||
सप्तपुर महाबिहार | चिकं बहिः | यल | बहिः | महापण्डित गाैतमश्री संस्कारित | ||
प्रथम श्री महाविहार (पद्मोच्च महाबिहार) | तधँ गुइतःवहिः | यल | बहिः | इस्वी ५४० या शिलाभिलेख अनुसार थगु वहि उगु काल सिवे नं न्ह्यो निर्माण जुइ धुंकुगु खनेदु ।
महापण्डित गाैतमश्रीया प्रधान शिष्य क्षान्तिश्री संस्कारित |
दँय् छको धँल्याःपर्व कुन्हु धँल्याःहिति व सर्वानन्द नृप जातकया बाखँयात चित्रांकित याना तःगु ३४ फिट हाकःगु तुलाँ पाै ब्वइगु । | |
राजश्री महाबिहार | इबहाबहीः | यल | बहिः | |||
मणिमण्डप महाबिहार | धपगाबहिः | यल | बहिः | |||
चन्द्रसूर्य महाबिहार (सुरश्चन्द्र महाविहार) | न्ह्यायकंबहिः | यल | बहिः | |||
जशश्री महाबिहार | उबहाबहिः | यल | बहिः | ने.सं. ५११ | ||
गुस्तल महाबिहार | चिधँ गुइतःबहिः | यल | बहिः | |||
लोककिर्ति महाबिहार | किन्हुबहिः | यल | बहिः | |||
स्थवीरपात्र महाबिहार | थपाःबहिः | यल | बहिः | |||
कामुकनाम महाबिहार | ख्वाय् बहिः | यल | बहिः | |||
इतिराज महाबिहार | इलाय् बहिः | यल | बहिः | |||
बसुच्चशील महाबिहार | गुइतः बहिः (दथु) | यल | बहिः | गुँलां बहिद्यः ब्वइवले श्रद्धामयी गुइतः अजीया प्रतिमा प्रदर्शन याइगु । | ||
यम्पि महाविहार | इबहिः | यल | बहिः | सुनय श्री मिश्रबाट निर्मित | ||
जेष्ठवर्ण महाविहार | ज्याबहाबहिः | यल | बहिः | |||
अमरावतीपुर महाविहार | बुँगबहिः | बुँग | बहिः | |||
काभीकान्तिपुर महाविहार | किपू बहिः | किपू | बहिः | |||
जगतपाल महाविहार | किपू बहाः | किपू | बहाः | |||
जनकल्याण महाविहार | वाबहिः | वा | बहिः | |||
लस्काद्योः बहाः | ख्वप | बहाः | ||||
इनाचो बहाः | ख्वप | बहाः | ||||
तधिछेँ बहाः | ख्वप | बहाः | ||||
कच्छपालगिरी महाविहार | चोवहाः | चोभार | बहाः | |||
गगनाक्षर महाविहार | जोगिनीबहाः | फंपि | बहाः |
लिधंसा
सम्पादन- ↑ शाक्य हेमराज, ने.सं. १११४. शिवदेव संस्कारित रूद्रवर्ण महाविहार - छगू अध्ययन, २५३८ बुद्ध जयन्ती समारोह समिति, उकुवहाः यल ।
- ↑ २.० २.१ २.२ Asiatravel
- ↑ Lonely Planet
- ↑ Lord Atisha in Nepal - The Thambahi & the five stupas foundations according to the Bromston itenery by Hebert Declear, Journal of Nepal Research Centre Vol. X 1997
- ↑ Article: Bhagwan Bahal, Author:Damodar Pradhan
- ↑ Lumbini.org
- ↑ ७.० ७.१ ७.२ ७.३ ७.४ ७.५ यल उपमहानगरया जाःथाय्
- ↑ यल उपमहानगर