बुद्ध धर्मया संघ

बुद्ध धर्मया इतिहासय् थीथी संघत बुया वःगु दु। थथे थीथी संघ थीथी सिद्धान्त, विचाः, तजिलजि, सूत्रया व्याख्या आदिया आधारय् बुयावैगु याइ। सकल बौद्ध परम्परा थथे थीथी अवस्थाय् बुयावःगु थीथी संघतेगु मंका रुप ख। बुद्ध धर्मया विभिन्न तत्त्व व अंश चकंकः थुइकेत थीथी संघतेसं छगू संरचनात्मक ग्वहालि याइ। वर्तमान ईलय् बुद्ध धर्मया संघयात थेरवाद (थंपिनिगु शिक्षा) व महायान (यक्व मनूतेगु शिक्षा) नां दूगु निता मू महासंघया मंका संघया रुपय् कायेगु या। नापं, महायान दुने नं पद्धतिया हिसाबं बज्रयान संघयात छगू मेगु उपसंघया रुपय् कायेगु या।

एसियाया मानकिपाय् स्वंगु मू संघया प्रभाव दूगु थाय्‌त

वर्गीकरण

म्याकमिलियन इन्साइक्लोपिदिया अफ रिलिजन (Macmillan Encyclopedia of Religion)य् स्वंता मू वर्गीकरण क्यनातःगु दु। थ्व वर्गीकरण यान (Doctrinal school), निकाय (Nikāya) व वाद (Movements) ला।

• यान:
  • थेरवाद, वर्तमान दक्षिण व दक्षिंणपूर्वी एसियाय् दूगु
  • महायान, वर्तमान पूर्व एसियाय् दूगु
  • बज्रयान, वर्तमान नेपाः, संदेय्, भुटान, मंगोलिया, रुसया कालमिकिया आदि थासय् दूगु

• निकाय बिहारतेगु पुचः ख। थन्याःगु निकाय संघय् स्वता वर्तमानय् दयाच्वंगु दु:
  • थेरवाद, वर्तमान दक्षिण व दक्षिंणपूर्वी एसियाय् दूगु
  • धर्मगुप्तक, वर्तमान चीन, कोरिया व भियतनामय्
  • मूलसर्वास्तिवाद, नेपाः व संदेय्‌या परम्पराय्

• वाद

प्राचीन संघ

An image of Gautama Buddha with a swastika, a traditional Buddhist symbol of infinity, on his chest. Ananda, the Buddha's disciple, appears in the background. This statue is from Hsi Lai Temple.

• स्थवीरवाद
  • पुद्गलवाद (करिब २८० इसं)
  • सर्वास्तिवाद
    • विभाज्यवाद (२४०इसं स्वया न्ह्यः अशोकया ईलय्)
      • थेरवाद (करिब २४०इपू)
        • थेरवादया संघ
      • महिशासक (after 232 BCE)
        • धर्मगुप्तक (after 232 BCE)
      • काश्यपीय (after 232 BCE)
      • वात्सिपुत्रीय (अशोकया अधीनय्, लिपा सम्मितीय धकाः नांजाःगु)
        • धर्मोत्तरीय
        • भद्रयानीय
        • सञ्ञागरिक
    • मूलसर्वास्तिवाद (३-४गू शदी)
    • सौत्रान्तिक (between 50 BCE and c. 100 CE)
• महासांघिक ('Majority', c. 380 BCE)
  • एकव्यवहारिक (अशोकया ईलय्)
    • लोकोत्तरवाद
  • गोलुलिका (अशोकया ईलय्)
    • बहुश्रुतीय (late third century BCE)
    • प्रज्ञाप्तिवाद (late third century BCE)
      • चेतियवाद
  • चैतिक (mid-first century BCE)
    • अपार शैल
    • उत्तरा शैल

स्वयादिसँ

• बुद्ध धर्म