मोल (इकाइ)
मोल (चिं mol ) मापनया छगू इकाइ ख। थ्व इकाइ पदार्थया मात्राया निंतिं अन्तर्राष्ट्रिय इकाइ प्रणाली (SI) या आधार इकाइ ख। थ्व मात्रा पदार्थया प्राथमिक वस्तुया ल्याखं (number of elementary entities) अनुपातया मात्रा ख। छगू मोल ६.०२२ १४० ७६ × १०२३ प्राथमिक वस्तु (लगभग ६०२ सेक्स्टिलियन वा ६०२ बिलियन गुणा ट्रिलियन) बराबर जुइ। थन्यागु प्राथमिक वस्तु परमाणु, अणु, आयन, वा मेमेगु कण जुइफु। छगू मोलय् दैगु कणया ल्याःयात एभोगाद्रो ल्याः (चिं N0 ) व एभोगाद्रो स्थिरांक (चिं NA) वा mol-1या रुपय् च्वयेगु याइ। थ्व मात्रा मोलया ऐतिहासिक परिभाषाया आधारय् ल्यःगु ख गुकिलिं १२C या १२ ग्रामय् एटमया ल्याखं मेल खनीगु पदार्थया मात्रा ख। थुकिलिं छगू मोलया मात्रायात ग्रामय् व्यक्त याइबिले संख्यात्मक रुपं डाल्टनय् व्यक्त यौगिकया औसत आणविक मात्रा बराबर जुइ। SI आधार इकाइया २०१९या पुनःपरिभाषाया नापं , संख्यात्मक समकक्षता आः अनुमानित जक्क दु, तर सकल व्यावहारिक उद्देश्यया निंतिं थ्व अनुमानयात छ्येलेछिं।
रासायनिक प्रतिक्रियाया रियाक्तेन्त व प्रदक्तया मात्रा व्यक्त यायेत रसायन शास्त्रय् मोलयात व्यापक रुपं छ्येलिगु या। दसुया निंतिं, रासायनिक समीकरण २H २ + O२ → २ H२O या अर्थ थ्व कथं व्याख्या यायेछिं कि प्रत्येक २ मोल आणविक हाइड्रोजन (H२) व १ मोल आणविक अक्सिजन (O २ ) प्रतिक्रिया याइबिले २ मोल लः (H२O) दयावइ। छगू सोलुसनया कन्सन्त्रेसनयात थुकिया मोलार कन्सन्त्रेसनं व्यक्त यायेछिं, गुकियात सोलुसनय प्रति इकाइ आयतनय् घुलित पदार्थया मात्राया रुपय् परिभाषित याइ, गुकिया निंतिं सामान्यतया छ्येलिगु इकाइ मोल प्रति लिटर (mol/L) ख।
व्युत्पन्न इकाइ व एसआइ गुणक
सम्पादनउपगुणक | गुणक | ||||
---|---|---|---|---|---|
मात्रा | SI चिं | नाँ | मात्रा | SI चिं | नाँ |
१० -१ मोल | dmol | डेसिमल | १० १ मोल | damol | डेकामोल |
१० -२ मोल | cmol | सेन्टिमोल | १० २ मोल | hmol | हेक्टोमोल |
१० -३ मोल | mmol | मिलिमोल | १० ३ मोल | kmol | किलोमोल |
१० -६ मोल | μmol | माइक्रोमोल | १० ६ मोल | Mmol | मेगामोल |
१० -९ मोल | nmol | नानोमोल | १० ९ मोल | Gmol | गिगामोल |
१० -१२ मोल | pmol | पिकोमोल | १० १२ मोल | Tmol | टेरामोल |
१० -१५ मोल | fmol | फेम्टोमोल | १० १५ मोल | Pmol | पेटामोल |
१० -१८ मोल | amol | एटमोल | १० १८ मोल | Emol | एक्सामोल |
१० -२१ मोल | zmol | जेप्टोमोल | १० २१ मोल | Zmol | जेटामोल |
१० -२४ मोल | ymol | योक्टोमोल | १० २४ मोल | Ymol | योटामोल |
१० -२७ मोल | rmol | रोन्टोमोल | १० २७ मोल | Rmol | रोनामोल |
१० -३० मोल | qmol | क्वेक्टोमोल | १० ३० मोल | Qmol | क्वेटामोल |
मोल न्हि
सम्पादनअमेरिकाय् अक्टोबर २३ वा १०/२३ यात गुलिसिनं मोल डेया रुपय् मान्यता बियातःगु दु। थ्व रसायनविद्तेगु दथुइ इकाइया सम्मानय् छगू अनौपचारिक नखः ख। तिथि एभोगाड्रो ल्याखं वःगु खः, गुगुया मात्रा ६.०२२ × १० २३ ख। थ्व सुथसिया ६:०२ ताः इलय् न्ह्याइ व सनिलया ६:०२ ताः इलय् क्वचाइ। वैकल्पिक रुपय्, छुं रसायनविद्त जुन २ ( ०६/०२ ), जुन २२ ( ६/२२ ), वा ६ फेब्रुअरी ( ०६.०२ )य् मोल न्हि हनि, थ्व ६.०२ वा ६.०२२ भागया सन्दर्भ खः।