लुई पास्चर

लुई पास्चर (२७ डिसेम्बर १८२२ – २८ सेप्टेम्बर १८९५) छम्ह फ्रान्सेली रसायनशास्त्री, फार्मासिष्ट, व माइक्रोबायोलोजिष्ट ख। वय्कः खोप, माइक्रोबियल फर्मेन्तेसन, व पाश्चराइजेशनया सिद्धान्तया लुइकेगु निंतिं नांजाः। पाश्चराइजेसन पद्धतिया नां वय्कःया नामं तःगु खः। वय्कःया रसायनशास्त्रय् ज्याया लिच्वः कथं ल्वेया कारण व ल्वय् पनेगु थुइकेगु ज्याय् उल्लेखनीय सफलता प्राप्त जुल। थ्व सफलतां हाइजिन, जनस्वास्थ्य व आधुनिक चिकित्साया जग दयेकेत ग्वहालि यात। पाश्चरया ज्यां रेबिज व एन्थ्रेक्सया खोपया विकास जुल। वय्कःयात ब्याक्टेरियोलोजीया पलिस्थामिय् छम्हया रुपय् कायेगु या व वय्कःयात "ब्याक्टेरियोलोजीया अबु" व रोबर्ट कोचनापं "सूक्ष्मजीव ( microbiology) विज्ञानया अबु"या रुपय् सम्मानित यानातःगु दु।

लुई पास्चर

म्वामि थमंतुं दया वैगु सिद्धान्त (spontaneous generation)यात खण्डन यायेगु श्रेय नं पाश्चरयात वनि। फ्रेन्च एकेदेमी अफ साइन्सेजया तत्वावधानय् वय्कःया अनुसन्धानं क्यन कि स्टेरिलाइज्ड व सील यानातःगु फ्लास्कय् गबलें छुं नं छुं नं प्राणीया विकास मजू; उकिया अःखः, स्टेरिलाइज्ड तर चाःगु फ्लास्कय्, सूक्ष्मजीवत बुयावयेफु। थ्व अनुसन्धानया निंतिं एकेदेमीं वय्कःयात सन् १८६२इ २,५०० फ्रान्क दूगु अल्हम्बर्ट सिरपाः बिल।

पाश्चरयात ल्वेया कीटाणु सिद्धान्तया अबुया रुपय् नं कायेगु या, गुगु वय्कःया ईले छगू चिधंगु चिकित्सा अवधारणा ख। वय्कःया यक्व अनुसन्धानं क्यंगु दु कि कीटाणुयात स्याना वा पना ल्वेयात पनेछिं। वय्कःया अनुसन्धानया लिच्वः कथं कीटाणु सिद्धान्त (Germ theory) व क्लिनिकल चिकित्साय् थुकिया छ्येलेज्यायात प्रत्यक्ष रुपं समर्थन यात। दुरु व वाइनय् ब्याक्टेरियाया संक्रमण पनेगु प्रविधिया आविष्कार याःगुलिं वय्कःयात आम जनतां दकलय् अप्व म्हसीकिगु या। थ्व प्रविधियात आः पाश्चराइजेशन धाइ। पाश्चरं रसायन शास्त्रय् नं यक्व महत्त्वपूर्ण खँ लुइकादिल, दकलय् अप्व वय्कःया ज्या क्रिस्टलया असिमेट्री व रेसेमाइजेसनया आणविक आधारय् दु। वय्कःया करियरया सुरुइ सोडियम एमोनियम टार्ट्रेटया वय्कःया अनुसन्धानं अप्टिकल आइसोमेरिज्मया ख्यः न्ह्याकल। थ्व ज्यां संरचनात्मक रसायन शास्त्रय् गम्भीर प्रभाव लाकल, गुकिया अन्ततः चिकित्सा रसायनशास्त्र नापं यक्व क्षेत्रय् सकारात्मक प्रभाव दयावल।

वय्कः सन् १८८७य् पलिस्था जूगु पाश्चर इन्स्टिच्युटया निर्देशक जुयादिल व थन हे वय्कः थःगु मृत्यु तक्क ज्या यानादिल।

पिथंगु च्वखँ

वय्कःया पिथंगु च्वखँ थथे दु:

फ्रेन्च शीर्षक	तिथि (इसं)	नेपालभासय् अर्थ
Études sur le Vin	१८६६	वाइनया अध्ययन
Études sur le Vinaigre	१८६८	भिनेगर (सिरका)या अध्ययन
Études sur la Maladie des Vers à Soie (२ खण्ड)	१८७०	रेशम की ल्वय्या अध्ययन
Quelques Réflexions sur la Science en France	१८७१	फ्रान्सय् विज्ञानया छुं बिचाः
Études sur la Bière	१८७६	बियरया अध्ययन
Les Microbes organisés, leur rôle dans la Fermentation, la Putréfaction et la Contagion	१८७८	माइक्रोब्स संगठित, फर्मेन्टेसन, प्युट्रेफ्याक्सन व कन्टेजियनय् इमिगु भूमिका
Discours de Réception de M.L. Pasteur à l'Académie française	१८८२	एकेडेमि फ्रान्सेजया लसकुसय् भाजु एल. पाश्चरया न्वचु
Traitement de la Rage	१८८६	रेबिजया उपचार

स्वयादिसँ

• पास्चराइजेसन