ल्वहं युग धाःगु प्रागितिहासया व कालखण्ड ख गुबिलय् ल्वहंयात वृहद रुपय् धाः दूगु, चूलाःगु वा थाय्‌ ज्युगु भःया रुपय् छ्यलातल। थ्व काल करिब ३४लखः दँ तक्क दयाच्वन व करिब ४५००ईपू निसें २०००ईपूया दुने धातुया भः दयेकिगु ज्ञान दयेधुंका क्वचाल। [] ल्वहं युगया ज्याभःत होमो जिनसया व स्वया न्ह्यःया अस्त्रेलोपिथेकसपारान्थ्रोपिथेकस मनुतसें छ्यलातःगु लूगु दु। क्वँय् भःत नं थ्व युगय् छ्यलातःगु खनेदु। थन्यागु भःत पुरातात्त्विक रुपय् धाःसा म्होति जक्क लुयावःगु दु। ल्वहं युगयात हानं ल्वहं भःया प्रकार कथं थी-थी युगय् बायेछिं।

आधुनिक अवाश खुसि, इथियोपिया, प्यालेयो-अवाश दूगु थाय्। थ्व थासय् यक्व प्राचीन ल्वहं युगया ज्याभः लूगु दु।

पुरातत्त्वय् छ्यलिगु त्रि-काल व्यवस्थाय् मानव प्राविधिक प्रागितिहासयात स्वंगु भागय् बायातःगु दु-

विभाजन

सम्पादन

ल्वहं युगयात दकलय् वृहद रुपं निगु युगय् बायेछिं []

  • प्राचीन पाषाण ई (पुलां ल्वहं ई)
  • नवीन पाषाण ई (न्हु ल्वहं ई)

पुलां ल्वहं ई

सम्पादन

थ्व मनुया प्राविधिक इतिहासया दकलय् न्हापांगु ई ख। थ्व ईया लूगु ल्वाभलय् ल्हातिं वायेगु पा, छखे जक्क धाः दुगु च्वामुगु व निखेपाखें धाः दुगु छाःगु ल्वहंया दयेकातःगु भः आदि ला। [] थुकी ल्वहंया पिनेय ब्वय् जक ज्या छ्यलाः दयेकातःगु ल्वाभःया नापं बुलुहुँ दुनेया ब्वयान नं तछ्यानाः चुलाः, तिकाः नं दयेकातःगु दु। [] धनुर्वाण, ल्वहँया पा, सिँया भाला व मुगः उबलय् ल्वाभःया कथं छ्यलेगु याः। []

न्हू ल्वहं ई

सम्पादन

थ्व ई ल्वहं ईया लिपांगु ई ख। थ्व ईलय् जूगु विकास थ्व कथं दु []

  • न्हापाया ज्याभः स्वया अप्व चिल्लोगु ल्वहँतं ज्याभः दयेकातःगु
  • बुँज्या यायेगु व वाउँचा ब्वीकेगु ज्याःगु खँया उन्नति याना थःगु आवश्यकता पोवंकेगु यानाहल
  • नसातयेत चाया थलबल छ्यलेगु यात
  • पशुत लहिना हल
  • सुइगु, थायेगु, ज्या स्यनाकाल

लिधंसा

सम्पादन
  1. https://web.archive.org/web/20100818123718/http://www.nhm.ac.uk/about-us/news/2010/august/oldest-tool-use-and-meat-eating-revealed75831.html
  2. २.० २.१ २.२ २.३ २.४ सफू:उलाखँ (च्वसूमुना), च्वमि:सुवर्ण शाक्य, प्रकाशक:ओलम्पस क्लब

स्वयादिसँ

सम्पादन