कर्नाटक: Difference between revisions

Content deleted Content added
Line ४६:
</ref><ref>{{cite web |url=http://www.ancientindia.co.uk/staff/resources/background/bg16/home.html|title= ट्रेड |publisher=ब्रिटिश संग्रहालय}}</ref>
तृतीय शताब्दी ई.पू स्वया न्ह्यः, अधिकांश कर्नाटक राज्य मौर्य वंशया सम्राट अशोकया अधीनय् लायेस्वया न्ह्यः नन्द वंशया अधीनय् लानाच्वन। सातवाहन वंशयात शासनयायेत प्यंगु शताब्दी दत, थ्व ईले इमिसं कर्नाटकया तःधंगु भूभागय् शासन यात। सातवाहनतयेगु शासनया पतननापं हे स्थानीय शासकतयेगु कदम्ब वंश व पश्चिम गंग वंशया उदय जुल। थ्व नापं थ्व क्षेत्रय् स्वतन्त्र राजनैतिक शक्तितयेगु अस्तित्त्व दयावल। कदम्ब वंशया पलिस्था मयूर शर्मां ३४५ ई. स यात व थःगु राजधानी बनवासीइ दयेकल;<ref name="origin"> तालगुण्ड शिलालेख अनुसार (डॉ. बी एल राइस, कामत (२००१), पृ.३०)</ref><ref name="origin1">मोअरेज़ (१९३१), पृ.१०</ref> व पश्चिम गंग वंशया पलिस्था कोंगणिवर्मन माधवं ३५० ईस तालकाडय् राजधानीनाप यात। <ref name="gan">अडिग एवं शेख अली, अडिग (२००६),पृ.८९</ref><ref name="gan1">रमेश (१९८४), पृ.१-२</ref>
[[File:Belur4.jpg|thumb|rightleft|175px|होयसाल साम्राज्य स्थापत्य, बेलूरय्। ]]
 
[[:w:Halmidi inscription| हाल्मिदी शिलालेख]] व बनवसीय् लूगु छगु ५गु शताब्दीया ताम्र मुद्राकथं थ्व राज्य प्रशासनय् कन्नड भाषा छ्यलिगु न्हापांगु प्रामाणिक राज्य ख। <ref name="first">फ़्रॉम द हाल्मिदी इन्स्क्रिप्शन (रमेश १९८४, पृ १०-११) </ref><ref name="hal">कामत (२००१), पृ.१०</ref> थ्व राजवंशतयेगु उपरान्त शाही कन्नड साम्राज्य बादामी चालुक्य वंश,<ref name="cha">द चालुक्याज़ हेल्ड फ़्रॉम द प्रेज़ेण्ट डे कर्नाटक (किएय (२०००), पृ. १६८)</ref><ref name="cha1"> द चालुक्याज़ वर नेटिव ''कन्नड़िगाज़'' (एन लक्ष्मी नारायण राव एवं डॉ.एस.सी नंदीनाथ, कामत (२००१), पृ.५७)</ref> मान्यखेतया राष्ट्रकूट,<ref name="rash">आल्तेकर (१९३४), पृ.२१-२४।</ref><ref name="rash1">मेज़िका (१९९१), पृ.४५-४६</ref> व पश्चिम चालुक्य वंश <ref name="west">बैलागांव इन मैसूर टेरिटरी वॉज़ ऍन अर्ली पावर सेन्टर (कॉज़ेन्स (१९२६), पृ.१० एवं १०५)</ref><ref name="west1">तैलप द्वितीय, द फ़ाउण्डर किंग वॉज़ द गवर्नर ऑफ तारावाड़ी इन मॉडर्न बीजापुर डिस्ट्रिक्ट, अण्डर द राष्ट्रकूटाज़ (कामत (२००१), पृ.१०१)</ref> वल गुकिलिं दक्खिनया तःधंगु भागय् शासन यात व राजधानीत वर्तमान कर्नाटकय् दयेकल। पश्चिमी चालुक्यतयेसं छगु आःजुचाःगु चालुक्य स्थापत्य शैली नं दयेकल। थ्व नापं इमिसं कन्नड साहित्यया नं विकास यात; थ्व लिपा १२गु शताब्दीइ होयसाल वंशया कला व साहित्य योगदानतयेगु आधार जुवन। <ref name="unique">कामत (२००१), पृ. ११५</ref><ref name="flow">फ़ोएकेमा (२००३), पृ.९</ref>
Line ५६:
प्रथम सहस्राब्दीया आरम्भय् हे होयसाल वंश क्षेत्रय् पुनरोद्भव जुल। थ्व ईले होयसाल साहित्य सेल्लात नापं, अनुपम कन्नड संगीत व होयसाल स्थापत्य शैलीया देगः आदि दयावल। <ref name="sang1">कामत (२००१), पृ.१३२-१३४</ref><ref name="sang"> शास्त्री (१९५५), पृ.३५८-३५९, ३६१।</ref><ref name="chenna"> फ़ोकेमा (१९९६), पृ.१४। </ref><ref name="chenna1"> कामत (२००१), पृ.१२२-१२४ </ref> होयसाल साम्राज्यं नं थःगु शासनया विस्तारया तहत आधुनिक [[आन्ध्रप्रदेश|आंध्र प्रदेश]] व तमिलनाडुया चिधंगु भागतयेत थःगु अधीनय् विलय याकल। १४गु शताब्दीया आरम्भय् हरिहर व बुक्का रायनं विजयनगर साम्राज्यया पलिस्था यात व वर्तमान बेल्लारी जिल्लाय् तुंगभद्रा खुसिया तट ''होसनपट्ट'' (लिपा विजयनगर)य् थःगु राजधानी दयेकल। थ्व साम्राज्यं मेगु निगु शताब्दीइ मुस्मां शासकतयेगु दक्षिण भारतय् विस्तार दिकातल।<ref name="vij"> कामत (२००१), पृ.१५७-१६०।</ref><ref name="vij1"> कुल्के एण्ड रदरमड (२००४), पृ. १८८</ref>
 
[[File:vishnu file.jpg|thumb|230px|rightleft|बादामी गुफा दुने]]
सन् १५६५स समस्त दक्षिण भारत सहित कर्नाटकं छगु तःधंगु राजनैतिक हिउपा खन, गुकिलि विजयनगर साम्राज्य तालिकोटया हताःय् बुया इस्लामी सल्तनततयेगु अधीनय् लावन। <ref name="bin"> कामत (२००१), पृ.१९०-१९१। </ref> बीदरया बहमनी सुल्तानया मृत्यु उपरान्त उदय जूगु बीजापुर सल्तनतं याकनं हे दक्खिनय् शासन यात व १७गु शताब्दीया अन्तय् मुगल साम्राज्यं बुइबिलय् तक्क दयाच्वन। <ref name="conf"> कामत (२००१), पृ.२०१</ref><ref name="erst"> कामत (२००१), पृ. २०२</ref> बहमनी व बीजापुरया शासकतयेसं उर्दू व फारसी साहित्य तथा भारतीय पुनरोद्धार स्थापत्यकला (इण्डो-सैरेसिनिक)यात बढावा बिल। थ्व शैलीया मू दसु ख गोल गुम्बज <ref name="gol"> कामत (२००१), पृ.२०७.</ref> पोर्चुगिज शासनद्वारा तःच्वगु कर कया, खाद्य आपूर्तिइ कमी व महामारीतयेगु कारणं १६गु शताब्दीइ कोंकणी हिन्दू मुख्यतः सैल्सेट, गोआं विस्थापित जुया]],<ref name="konk">{{cite book|last= जैन|first=धनेश|coauthors=कार्डोना, जॉर्ज|title= द इण्डो-आर्यन लैंग्वेजेज़|editor= जैन, धनेश; कार्डोना,जॉर्ज|publisher= राउटलेज|year=२००३|series=राउटलेज लैंग्वेज फ़ैमिली सीरीज़|volume=२|page=[http://books.google.com/books?id=jPR2OlbTbdkC&pg=PA757#v=onepage&q=&f=false 757]|isbn=0700711309|url=http://books.google.com/?id=jPR2OlbTbdkC&lpg=PP1&pg=PP1#v=onepage&q=}}</ref> कर्नाटकय् वल व १७गु तथा १८गु शताब्दीइ विशेषतः बारदेज, गोआं विस्थापित जुया मंगलोरियन कैथोलिक ईसाई दक्षिण कन्नडय् वया च्वन। <ref>{{cite book|last=पिंटो|first= पाइयुस फ़िडलिस|publisher= समन्वय प्रकाशन|location= मंगलौर|year= १९९९|title= हिन्स्ट्री ऑफ क्रिश्चियन्स इन कोस्टल कर्नाटक, १५००-१७६३ ए.डी|page= १२४}}</ref>