इङ्का साम्राज्य: Difference between revisions

Content deleted Content added
No edit summary
Line १:
{{Infobox Former Country
'''इन्का साम्राज्य''' छगू अमेरिकी साम्राज्य ख।
|native_name = {{native name|qu|Tawantinsuyu}}
|conventional_long_name = इङ्का साम्राज्य
|common_name = इङ्का साम्राज्य
|continent = दक्षिण अमेरिका
|era = प्रि-कोलम्बियन
|status = साम्राज्य
|government_type = राजतन्त्र
|date_pre =
|year_start = 1438
|year_end = 1533
|event_pre =
|image_coat = Banner of the Inca Empire.svg
|symbol_type = [[तावानतिसुयु]]या ध्वाँय्
|coa_size = 120px
|event_start = [[Pachacuti]] created the Tawantinsuyu
|event_end = फ्रान्सिस्को पिज़ारोया नेतृत्त्वय् जूगु स्पेनी कब्जा
|event1 = [[इङ्का गृह हताः]] [[Huáscar]] व [[Atahualpa]] दथुइ
|date_event1 = 1529–1532
|event_post = End of the last [[Inca]] resistance
|date_post = 1572
|p1 = Kingdom of Cuzco
|flag_p1 =
|s1 = Governorate of New Castile
|s2 = Governorate of New Toledo
|flag_s1 = Banner of arms crown of Castille Habsbourg style.svg
|flag_s2 = Banner of arms crown of Castille Habsbourg style.svg
|flag = Banner of the Inca Empire.svg
|flag_type = Flag of the Inca Empire
|image_map = Inca Empire.svg
|image_map_caption = The Inca Empire at its greatest extent
|capital = [[Cusco]] <small><br />(1438–1533)</small>
|common_languages = [[Quechua languages|Quechua]] (official), [[Aymara language|Aymara]], [[Puquina language|Puquina]], [[Jaqi]] family, [[Muchik]] and scores of smaller languages.
|religion = [[Inca religion]]
|title_leader = [[Sapa Inca]]
|leader1 = Pachacuti
|leader2 = Túpac Inca Yupanqui
|leader3 = Huayna Capac
|leader4 = Huáscar
|leader5 = Atahualpa
|year_leader1 = 1438–1471
|year_leader2 = 1471–1493
|year_leader3 = 1493–1525
|year_leader4 = 1525–1532
|year_leader5 = 1532–1533
<!-- Area and population -->
| stat_year1 = 1438<ref>{{citation | place = USA | title = K12 | url = http://www.k12.hi.us/~jowalton/inca.ppt | contribution = The Inca Empire | first1 = Katrina | last1 = Namnama | first2 = Kathleen | last2 = DeGuzman}}</ref>
|stat_area1 = 800000
|stat_pop1 = 12000000
|stat_year2 = 1527
|stat_area2 = 2000000
|stat_pop2 = 20000000
|today = {{flag|Argentina}}<br />{{flag|Bolivia}}<br />{{flag|Chile}}<br />{{flag|Colombia}}<br />{{flag|Ecuador}}<br />{{flag|Peru}}
|}}
'''इङ्का साम्राज्य'''<ref>See [[Quechuan and Aymaran spelling shift]] for more information regarding this spelling difference</ref> ([[क्वेशा भाषा|क्वेशा]]: ''Tawantinsuyu'' तावान्तिसुयु) प्रि-कोलम्बियन अमेरिकाया दकले तःधंगु साम्राज्य ख। <ref>Terence D'Altroy, ''The Incas'', pp. 2–3.</ref> थ्व साम्राज्यया प्रशासनिक, राजनैतिक, व सामरिक केन्द्र आधुनिक [[पेरु]]या कस्को ख। इङ्का सभ्यता धाःसा पर्वः पेरुं करिब १३गु शताब्दीइ न्ह्यथंगु ख।
 
सन् १४३८ निसें सन् १५३३ तक्क इङ्कातयेसं ल्वापू निसें शान्तितक्कया थीथी पद्धति छ्यला दक्षिणी अमेरिकाया पश्चिमी तटया एन्देज पर्वतमालाया विभिन्न थासय् च्वनाच्वंपिं मनुतयेत थःगु अधीनय् हल। थ्व साम्राज्यया भूभाग पेरु स्वया पिने आधुनिक इक्वेदोर, पश्चिमी व मध्य बोलिभिया, उत्तरपश्चिमी अर्जेन्टिना, उत्तरी व पश्चिमी चिली, दक्षिणी कोलम्बिया आदि थासय् तक्क थ्यं।
 
थ्व साम्राज्यया आधिकारिक भाषा क्वेशा भाषा ख। तर थ्व भाषाया यक्व भाषिका व स्थानीय रुप साम्राज्य दछि हे ल्हाइगु खनेदु। इङ्कातयेसं थःगु साम्राज्ययात तावान्तिन्सुयु (''Tawantinsuyu'') धाइगु या। <ref name = "fn_1"> तावान्तिन सुयु ('''Tawantin suyu''') क्वेशा भाषाया तावा "tawa" (''प्य'')य् सफिक्स "-ntin" (''नापं'' वा ''मंका'') तना, "सुयु" (''क्षेत्र'' वा ''प्रान्त'') तना बुयावःगु खँग्वः ख, गुकिया अर्थ प्यंगु क्षेत्र नापं ख।थ्व प्यंगु क्षेत्र वा सुयो '''suyo'''त चिन्चाय् सुयो (Chinchay Suyo)उत्तरय्, आन्ति सुयो (Anti Suyo) (पूर्वय् अमेजन जंगल), कोल्ला सुयो (Colla Suyo) दक्षिणय् व कोन्ति सुयो (Conti Suyo) पश्चिमय् ख।</ref> गुकिया अर्थ प्यंगु क्षेत्र वा प्यंगु मंका प्रान्त ख।
 
थ्व साम्राज्यय् थी-थी कथंया पुजा यायेगु चलन दयाच्वन गुकिलि स्थानीय पवित्र हुआका (Huaca) मू ख। तर, इङ्का नेतृत्त्वं इन्ति (सूर्द्यः) यात हनेत प्रोत्साहन बियातल। नापं, इमिसं मेमेगु सम्प्रदाय, दसु पाचामामा (Pachamama)यात थःगु अधीनय् तयातल।.<ref>[http://www.allempires.com/article/index.php?q=inca The Inca – All Empires]</ref> इङ्कातयेसं जुजुयात सापा इङ्का वा सूर्द्यया मचाया रुपय् हनिगु यानाच्वन।<ref>[http://www.nflc.org/reach/7ca/enCAInca.htm ]{{dead link|date=September 2012}}</ref>
 
==लिधंसा==
{{लिधंसा|}}
 
==स्वयादिसँ==
* [[मेसोअमेरिका]]
 
[[पुचः:अमेरिकाया इतिहास]]