कला: Difference between revisions

Content deleted Content added
No edit summary
Line १०:
 
==विभाजन==
कलायात थी-थी रुपय् विभाजित यायेछिं। दक्षिण एसियाय् कलायात थ्व कथं विभाजित यानातःगु दु
===सामान्य===
:* [[चित्रकला]]
:* [[शिल्पकला]]
:* [[नाट्यकला]]
:* [[सङ्गीत]]
:* [[प्याखं]]
:* [[जानपदकला]]
:* [[पुस्तककला]]
:* [[भाषणकला]]
:* [[काव्य]]
:* [[वास्तुकला]]
 
===७ शरीरकला===
:* मांसधरा
:* रक्तधरा
:* मेदोधरा
:* श्लेष्मधरा
:* मलधरा
:* पित्तधरा
:* रेतोधरा
 
===१६ चन्द्रकला===
:* अमृता
:* मानदा
:* पूषा
:* तुष्टिः
:* पुष्टिः
:* रतिः
:* धृतिः
:* शशिनी
:* चन्द्रिका
:* कान्ति
:* ज्योत्स्ना
:* श्रीः
:* प्रीतिः
:* अङ्गदा
:* पूर्णा
:* पूर्णामृता
 
===१२सूर्यकला===
:* तपिनी
:* तापिनी
:* धूम्रा
:* मरीचिः
:* ज्वालिनी
:* रुचिः
:* सुषुम्णा
:* भोगदा
:* विश्वा
:* बोधिनी
:* धारिणी
:* क्षमा
 
===१०अग्निमण्डलकला===
:* धूम्राचिः
:* ऊष्मा
:* ज्वलिनी
:* ज्वालिनी
:* विस्फुलिङ्गिनी
:* सुश्रीः
:* सुरूपा
:* कपिला
:* हव्यम्
:* कव्याम्
 
===६४कुशलकला===
:* गीतम् - म्ये हालिगु कौशल।
:* वाद्यम् - वेणुः वीणा मृदङ्गादीनां वादनकौशलम् ।
:* नृत्यम् - भरतनृत्यादिनाट्यकौशलम् ।
:* आलेख्यम् - चित्ररचनकौशलम् ।
:* विशेषकच्छेद्यम् - ललाटतिलकस्य रचनकौशलम् ।
:* तण्डुलकुसुमबलिविकाराः - बहुवर्णिततण्डुलैः देवस्य पुरतः पद्मादिरङ्गवल्लिरचनकौशलम् ।
:* पुष्पास्तरणम् - पुष्पाणि विकीर्य अलङ्करणकौशलम् ।
:* दशनवसनाङ्गरागः - देहस्य दन्दानां वस्त्राणां च वर्णसंयोजनकौशलम् ।
:* मणीभूमिकाकर्म - रत्नालङ्कारकौशलम् ।
:* शयनरचनम् - शय्यायाः अलङ्कारकौशलम् ।
:* उदकवादम्- जलतरङ्गवादनकौशलम् ।
:* उदकाघातः - नालिकया जलसेचनम् ।
:* चित्राश्च योगाः - अनेककष्टदानेन इन्द्रियनिस्तेजकरणम् ।
:* माल्यग्रथनविकल्पाः -विविधहाराणां निर्माणम् ।
:* शेखरकापीडयोजनम् - केशग्रन्थिं विरचय्य अलङ्करणम् ।
:* नेपथ्यप्रयोगः - नाट्यादीनां वेषभूषादिप्रसाधनम्।
:* कर्णपत्रभङ्गाः - रत्नखचितपत्राकारस्य आभरणैः कर्णयोः अलङ्करणम् ।
:* गन्धयुक्तिः - सुगन्धद्रव्यानां निर्माणम् ।
:* भूषणयोजनम् - देहावयवानुगुणम् आभूषणयोजनम् ।
:* ऐन्दजालाः कौचुमाराश्च योगाः - यक्षविद्या अपिच शरीरसम्बद्धलोपान् दुरीकृत्य सौभाग्ययोगनिर्माणम् ।
:* हस्तलाघवम् - हस्तचालनकौशलम् ।
:* विचित्रशकयूषभक्ष्यविकारक्रिया - विविधैः शकैः भक्ष्यभोज्यनिर्माणम् ।
:* पानकरसरागासवयोजनम् - पनकेत्यादीनां पानीयनिर्माणम् ।
:* सूचीवानकर्माणि - सूचीतन्तुभिः वस्त्रचित्रविन्यासः ।
:* सूत्रक्रीडा - सूत्रेण विविधेन्द्रजालप्रदर्शनम्।
:* वीनाडमरुकवाद्यानि - वीणाडमरुगेत्यादिवादानां वादनकौशलम् ।
:* प्रहेलिका - गूढार्थयुक्तचातुश्लोकानां निर्माणम् ।
:* प्रतिमाला - अन्त्याक्षरीपठनकौशलम् ।
:* दुर्वाचकयोगः - वादार्थं वा विनोदार्थं वा दुरुच्चारयुक्तशब्दनिर्माणम् ।
:* पुस्तकवाचनम् - अधिकपुस्तकानां पठनकौशलम् ।
:* नाटकाख्यायिकादर्शनम् - रूपकाणाम् आभिनयकौशलम् ।
:* कव्यसमस्यापूर्णम् - पद्यरूपसमस्यानां पूरणस्य कौशलम् ।
:* पट्टिकावेत्रवानविकल्पाः - वेत्रदण्डैः करण्डिका स्थाली इत्यादीनां ग्रथनम् ।
:* तक्षककर्माणि - दारुकर्म ।
:* तक्षणम् - काष्ठशिल्परचनम् ।
:* वास्तुविद्या - गृहनिर्माणकौशलम् ।
:* रूप्यरत्नपरीक्षा - रजतसुवर्णेत्यादीनां सुलोहानां परीक्षणम् ।
:* धातुवादः - सिला मृत्तिका लोहः रत्नम् इत्यादीनां धातूनां शोधनं परिशीलनम् च।
:* मणिरागकारज्ञानम् - रत्नानां वर्णाकारादीनां ज्ञानम् ।
:* वृक्षायुर्वेदयोगाः - वृक्षकानाम् अरोपेन वाटिकानिर्माणम् ।
:* मेषकुक्कुटलषकयुद्धविधिः - मेषकुक्कुटेत्यादीनाम् कदनसंयोजनम् ।
:* शुकशारिकाप्रलापनम् - कीरेत्यादिपक्षीणां वगभ्यासकरणम् ।
:*उत्सादने संवहने केशमर्दने च कौशलम् - पादाघातने अङ्गमर्धने केशतैलाभ्यङ्गे नैपुण्यसम्पादनम् ।
:* अक्षरमुष्टिकाकथनम् - अङ्गुलिमुद्राभिः विविधविषयानां निरूपणकौशलम् ।
:* म्लेच्छितविकल्पाः - रहस्यविषयानां ज्ञापने युक्तियुक्तपदानां प्रयोगकौशलम् ।
:* देशभाषाविज्ञानम् - विविधदेशभाषाकौशलम् ।
:* निमित्तज्ञानम् - शकुनविज्ञानम् ।
:*पुष्पशकटिका - जलयुद्धारथं सजीवनिर्जीवयन्त्राणां संयोजनम् ।
:* धारणमातृका - अधीतशास्त्राणां दृढीकरणशास्त्राभ्यासः ।
:* सम्पाठ्यम् - सम्यक पठनम् ।
:* मानसी - दृश्यानाम् अदृश्यानां वस्तूनां भेदविषयचिन्तनम् ।
:* काव्यक्रिया - काव्यादीनां रचनम् ।
:* अभिधानकोशः - निघण्टुनिर्माणम् ।
:* छन्दोविज्ञानम् - वृत्तादीनां ज्ञानम् ।
:* क्रियाकल्पः - कार्यविधानस्य कौशलम् ।
:* छलितकयोगः - द्यूतेत्यादिभिः जनसम्मोहनम् ।
:* वस्त्रगोपनानि - विविधवस्त्राणां संरक्षणम् ।
:* द्यूतविशेषाः - विविधद्यूतक्रीडाः ।
:* आकर्षक्रीडा - चतुरङ्गक्रीडकौशलम् ।
:* बालक्रीडनकानि - बाललीलार्थं विविधाः खेलनज्ञानम् ।
:* वैनयिकीनाम् - विनयबोधनविद्या ।
:* वैजयिकीनाम् - विजयप्राप्तेः विधानबोधनज्ञानम् ।
:* व्यायामिकीनां च विद्या - व्यायमस्य विदिबोधनस्य विद्याज्ञानम् ।
:*
:*
 
==कलाय् दर्शन==