हिपोक्रेतिज्: Difference between revisions
Content deleted Content added
Eukesh (खँल्हाबल्हा | योगदान) |
Eukesh (खँल्हाबल्हा | योगदान) |
||
Line ४९:
आधुनिक चिकित्साय् थीथी विकास नापं चिकित्सा हिप्पोक्रेतिक पद्धतिं नाइदियन पद्धतिइ (Knidian school) उन्मुख जुयाच्वंगु दु। ल्वय्या दायग्नोसिस आःसा चिकित्साया केन्द्रया रुपय् स्थापित दु। हिप्पोक्रेतसया चिकित्सा पद्धति मनूयात याउंक च्वनेबिया मनूया म्ह व प्रतिरोधात्मक प्रणालीं ल्वय् नाप ल्वायेत बल्लाकिगु ख। भिंगु वासः, न्हूगु प्रविधि व मनूया म्हया बारेय् सियावःगु ज्ञानं धाःसा म्हय् ल्वय् गन जुयाच्वंगु स्वया उकियात छकलं हे सिधेकेफइगु दक्षता हासिल यात। लिपांगु ईलय् हिप्पोक्रेतिक पद्धतिया यक्व प्रतिवाद वल व छम्ह फ्रेञ्च चिकित्सक एम् एस होदार्त (M. S. Houdart)जुं हिप्पोक्रेतिक पद्धतियात सीबिलय्या ध्यान (meditation upon death) धका तक्क धयादिल। <ref name="jones1213"> {{Harvnb|Jones|1868|p=12–13}} </ref>
=== रसवाद (ह्युमरिजम) व संकट ===
हिप्पोक्रेतिक चिकित्सा कथं ल्वय् धाःगु म्हय् प्यता रस वा ति(humour)या प्राकृतिक मात्रा पेप्सिस(''pepsis'') स्यना जुइगु अवस्था ख। <ref name="garrison99"> {{Harvnb|Garrison|1966|p=99}} </ref> प्यता ति, हि, हाकूगु खाइ (black bile), म्हासुगु खाइ (yellow bile) व खइ वा कफ (phlegm)या संतुलन स्यना (''दिस्क्रेसिया'' वा ''dyscrasia'' अर्थात मभिंगु मिश्रण) जुया मनूयात ल्वचं काइ व थ्व सन्तुलन लिहां मवइबिलय् तक्क मनूयात ल्वचं काया हे तइ। हिप्पोक्रेतसया चिकित्सापद्धति थ्व असंतुलनयात सन्तुलित यायेगु दिशाय् उन्मुख जूगु खनेदु, दसु साइत्रसयात कफ अप्वइबिलय् छ्यलिगु। <ref name="boylan"> {{Harvnb|Boylan|2006}} </ref>
हिप्पोक्रेतिक चिकित्साया मेगु महत्त्वपूर्ण पक्ष संकट (''crisis'')या अवधारणा ख। थ्व चिकित्सा पद्धति अनुसार क्राइसिस वा संकट धाःगु थन्यागु बिन्दु ख गन थ्यनेधुंका या ल्वमि ल्वचं कया सीना वनि वा छुं प्राकृतिक प्रक्रियां ल्वमिया उसाँय् भिना ल्वमि लिहां वइ। छगू संकट धुंका हानं ल्वमियात ल्वचं कया यंकेफु, गुकियात रिल्याप्स (relapse) धाइ व थ्व धुंका निर्णायक संकट हानं वयेफु। हिप्पोक्रेतसया थ्व सिद्धान्त अनुसार संकट ''संकटात्मक दिं'' (''critical days'') खुनु जुइफु, थन्यागु संकटात्मक दिं ल्वय् नापं ल्वमिया न्हापांगु सम्पर्कया निश्चित ई धुंका जुइ धइगु हिप्पोक्रेतिक चिकित्सां विश्वास यानातल। छगू संकट ''संकटात्मक दिं'' स्वया तापाक्क जूसा रिल्याप्स जुइगु सम्भावना अप्वया वनि। ग्यालेनया विचारय् थ्व सिद्धान्त हिप्पोक्रेतसं प्रतिपादित यानादीगु ख, तर थ्व विचाः वय्कः स्वया न्ह्यः निसें हे दयाच्वंगु नं जुइफु।<ref name="jones464859"> {{Harvnb|Jones|1868|p=46,48,59}} </ref>
[[किपा:HippocraticBench.png|thumb|300px|A drawing of a [[Hippocratic bench]] from a [[Byzantine]] edition of [[Galen]]'s work in the 2nd century AD]]
हिप्पोक्रेतिक चिकित्सा साधारण, विनम्र और निष्क्रिय चिकित्सा ख। वय्कःया चिकित्सा पद्धति "प्रकृतिया लंकिगु शक्ति"इ ("''लातिनय् [[vis medicatrix naturae]]''") आधारित जुयाच्वन। थ्व सिद्धान्त अनुसार म्हय् प्यता ति (ह्युमर)यात संतुलनय् हयेगु शक्ति दु व थःमंतुं लनिगु शक्ति (''physis'') दु। <ref name="garrison99"> {{Harvnb|Garrison|1966|p=99}}</ref> हिप्पोक्रेतिक चिकित्साया केन्द्रविन्दु थ्व "प्राकृतिक प्रकृया"यात अपुइकिगु ख। हिप्पोक्रेतसया धारणाय् "आराम व स्थिरीकरण दकलय् महत्त्वपूर्ण जु" ( "rest and immobilization [were] of capital importance")। <ref name="margotta73"> {{Harvnb|Margotta|1968|p=73}}</ref> साधारण रुपय् हिप्पोक्रेतिक चिकित्साय् ल्वमियात दया क्यनिगु, सौम्य चिकित्सा यायेगु, व ल्वमियात सफा, सुग्घर तयेगुलि केन्द्रित जुल। दसुया निंतिं हिप्पोक्रेतिक चिकित्साय् घाःयात लंकेत घायात सुक्खा त्वतिगु वा घालय् लः वा अय्ला जक्क तयेगु या। स्यायेगु कम यायेत मलम म्हो जक्क छ्यलिगु या। <ref name="garrison98"> {{Harvnb|Garrison|1966|p=98}} </ref>
हिप्पोक्रेतसं अपुइक वासः मबीगु व विशेषज्ञ चिकित्सा स्वया साधारण दायग्नोसिस व सामान्य चिकित्साय् अप्व जोड बियादिल। <ref name="garrison98"> {{Harvnb|Garrison|1966|p=98}} </ref><ref name="sing35"> {{Harvnb|Singer|Underwood|1962|p=35}} </ref> छुं अवस्थाय् धाःसा कडा वासः बीगु नं या। <ref name="britannica"> {{Harvnb|Encyclopedia Britannica|1911}} </ref> थ्व निष्क्रिय पद्धति साधारण ल्वय्, दसु ल्हा/तुति त्वधइगु अवस्थाय् प्रभावशाली खनेदु, गुकिलि त्राक्सन जक्क बिया ल्वय् लनि। थुकिया निंतिं हिप्पोक्रेतिक बेञ्च व मेमेगु ज्याभः छ्यलिगु या।
हिप्पोक्रेतिक चिकित्साया बल्लागु पक्ष थुकिया प्राग्ज्ञान(prognosis)य् जोड ख। हिप्पोक्रेतसया ईलय् चिकित्सा पद्धति सिक्क हे प्रारम्भिक अवस्थाय् दयाच्वंगुलिं चिकित्सकं यायेफूगु ज्या अप्व मदु। तर, चिकित्सकं ल्वय्यात आंकलन याना, न्हापाया समान ल्वय्या सूचंया आधारय्, ल्वचं लिपा पिकायेफूगु अवस्था पूर्वानूमान यायेगु ख। <ref name="garrison9394"/><ref name="garrison97"> {{Harvnb|Garrison|1966|p=97}} </ref>
=== व्यवसायिकता===
|