भारतीय शास्त्रीय संगीत: Difference between revisions

Content deleted Content added
No edit summary
Line १:
भारतीय शास्त्रीय संगीत भारतीय उपमहादेशया थीथी थासय् विकास जूगु छता मंका शास्त्रीय संगीत ख। थ्व संगीतय् [[राग]], [[सुर]], [[ताल]], [[थाट]] आदि थीथी गुण दै। थ्व संगीतया उत्पत्ति [[वेद|वेद मन्त्र]]त उच्चारण याइबिलय् सामवेदं जूगु धइगु विश्वास दु। थ्व संगीतया वर्तमानय् दूगु प्राचीनतमः ग्रन्थः [[भरतमुनि]]या नाट्यशास्त्र ख। मेमेगु मू ग्रन्थय् [[बृहद्देशी]], [[दत्तिलम्]], [[सङ्गीतरत्नाकर]] आदि ला।
 
==संगीतया न्हेगु सुरसः==
भारतीय शास्त्रीय संगीतय् ७गु सःयात मू सःया रुपय् नालातःगु दु-
* [[षडज्]] (सा)
* [[ऋषभ]] (रे)
Line ८ ⟶ १०:
* [[धैवत्]] (ध)
* [[निषाद]] (नि)
 
थ्व सलय् नं शुद्ध स्वर व इमिगु विकृत स्वर दु। स , प स्वरतेगु विकृत स्वर मदु। रे,ग,द, नी स्वर अधः जुसा इमित कोमलस्वर धाइ इति। म स्वरया विकृत स्वर उच्च जुइ, उकियात तीव्रस्वर धाइ। समकालीन भारतीय शास्त्रीय सङ्गीतय् शुद्ध व विकृत याना १२ स्वर छ्यताःगु दु। महार्षि [[भरतमुनि|भरतमुनिं]] थ्व सःतेगु आधारय् २२श्रुति प्रतिपादित यानादिगु दु।
 
=== भारतीय सङ्गीत प्रकार===
भारतीय सङ्गीत मू कथं क्वय् बियातःगु रुपय् बायेछिं-
 
:* [[शास्त्रीय सङ्गीत]] गुकियात ''''मार्ग सङ्गीत'''' नं धाइगु या।
:* [[उपशास्त्रीय सङ्गीत]]
:* [[सुगम सङ्गीत]]
:* [[जानपदीय सङ्गीत]]
 
शास्त्रीय सङ्गीतयात हानं निता संगीतय् बायेछिं-
:*[[हिन्दुस्तानी शास्त्रीय सङ्गीत]] - विशेषतः उत्तर [[भारत|भारतय्]] प्रचलित जूगु।
:*[[कर्णाटक सङ्गीत]] - विशेषतः दक्षिण [[भारत|भारतय्]] प्रचलित जूगु।
 
[[हिन्दुस्तानी शास्त्रीय सङ्गीत|हिन्दुस्तानी सङ्गीत]] [[मुघल साम्राज्‍य|मुगल]] जुजुतेगु छत्रछांयाय् विकसित जूगु संगीत ख। [[कर्णाटक सङ्गीत|कर्णाटक सङ्गीत]] धाःसा देगलय् विकशित जूगु ख। अतः, दक्षिण भारतया कर्णाटक संगीत कृतिइ भक्ति रस अधिक दु, [[हिन्दुस्तानी शास्त्रीय सङ्गीत|हिन्दुस्तानी सङ्गीतय्]] [[शृङ्गार रस|शृङ्गार]] अधिक खनेदु। उप-शास्त्रीयसङ्गीतय् [[ठुमरि]], [[टप्पा]], [[होरी]], [[कजरी]], [[लावणि]], [[सोभाने]], आदि ला गुकिलि शास्त्रीय संगीतया प्रभाव खनेदु।
 
'''सुगमसङ्गीत''' जनसाधारणय् प्रचलित संगीत ख। थुकिलि शास्त्रीय संगीतया छुं प्रभाव दयाच्वंगु खनेदु। छुं सुगम संगीत थ्व कथं दु-
* [[भजन]]
* [[भारतीय संकिपाया संगीत]]
* [[गजल]]
* [[भारतीय पप सङ्गीत]]
* [[जनपद सङ्गीत]]
 
 
==मू ग्रन्थ==