भूगोल (संस्कृत भूगोल - भू अर्थात बुँ व गोल) पृथ्वी, पृथ्वीया बुँ, बुँया प्रकार, वासी, व थ्व नापस्वापू दूगु फेनोमेनाया सीकेज्या ख। [१] भूगोलया प्यंगु मू ऐतिहासिक विधा प्राकृतिक व मानवीय फेनोमेनाया स्प्याशियल एनालाइसिस (spatial analysis), क्षेत्रफल सीकेज्या (थाय्‌ व क्षेत्र), मानव-बुँया स्वापूया सीकेज्या, व पृथ्वी विज्ञानया शोध ख।[२] अथे जुसां, आधुनिक भूगोल छगू समावेशी ख्यः ख गुकिलिं पृथ्वी व थुकिया सकल प्राकृतिक व मानवीय गुणया सीकेज्यायायेत स्वै। थुकिलि वस्तु व संरचना गन-गन दु नापं थन्यागु संरचना छाय् दयावल व लिप छु जुयावनि धैगु नं सीकेज्या जुइ। मनु व भौतिक शास्त्रया दथुया तांया रुपय् विकशित थ्व शास्त्रया निगु मू ख्यः दु —मानवीय भूगोलभौतिक भूगोल[३][४]

भूगोलया ख्यः सम्पादन

भौतिक भूगोल सम्पादन

भौतिक भूगोलय् भूगोलयात पृथ्वी विज्ञानया रुपय् कायेगु या। थुकिलि भौतिक लिथोस्फेर, हाइड्रोस्फेर, पृथ्वीया वातावरण, पेदोस्फेर, व पृथ्वीया पशुवनस्पतितयेगु उपस्थिति (बायोस्फेर)या सीकेज्या जुइ। भौतिक भूगोल क्वे बियातःगु पुचःले बायेछिं:

  किपा:Cyclone Catarina from the ISS on March 26, 2004.JPG    
जीवभूगोल जलवायुशास्त्रप्राचीनजलवायुशास्त्र (paleoclimatology) तटीय भूगोल वातावरणीय भूगोलव्यवस्थापन
       
जियोदेसी (Geodesy) भूसंरचनाशास्त्र (Geomorphology) च्वापुखुसि शास्त्र (Glaciology) जलशास्त्रजलमापनशास्त्र (Hydrography)
       
ल्याण्डस्केप इकोलोजी समुद्रभूगोल चा शास्त्र (Pedology) प्राचीन भूगोल (Palaeogeography)
 
क्वाटर्नरी विज्ञान

मानव भूगोल सम्पादन

मानव भूगोल भूगोलया छगू ख्यः ख। थ्व ख्यले भूगोल व मनुया अन्तरक्रियाया प्रकृया व पद्धतिया सीकेज्या जुइ। थुकिलि मानवीय, राजनैतिक, सांस्कृतिक, सामाजिक, व आर्थिक ख्यया भूगोलय् प्रभावया सीकेज्या व मालेज्या जुइ। थ्व ख्यःयात क्वे बियातःगु पुचले बायेछिं :

       
सांस्कृतिक भूगोल विकास भूगोल आर्थिक भूगोल उसाँय्‌ भूगोल
       
ऐतिहासिकई भूगोल राजनैतिक भूगोलभैगोलिक राजनीति जनसंख्या भूगोल वा डेमोग्राफी धार्मिक भूगोल
    किपा:Tourists-2-x.jpg  
सामाजिक भूगोल यातायात भूगोल पर्यटन भूगोल नगरीय भूगोल


लिधंसा सम्पादन

  1. Geography. The American Heritage Dictionary/ of the English Language, Fourth Edition. Houghton Mifflin Company. October 9, 2006 कथं।
  2. Pattison, W.D. (1990). "The Four Traditions of Geography". Journal of Geography 89 (5): 202–6. DOI:10.1080/00221349008979196. ISSN 0022-1341.  Reprint of a 1964 article.
  3. https://web.archive.org/web/20081003084542/http://web.clas.ufl.edu/users/morgans/lecture_2.prn.pdf
  4. 1(b). Elements of Geography. Physicalgeography.net. 2009-04-17 कथं।

स्वयादिसँ सम्पादन