Wikipedia

हेइटी

हेइटी (IPA: [ˈhaiːti]), आधिकारिक कथं गणतन्त्र हेइटी (République d'Haïti, Repiblik d Ayiti), छगु फ्रान्कोफोनी व क्रेओल खँल्हाइगु ल्याटिन अमेरिकाया छगु देय् ख। थ्व देय् ग्रेटर एन्टिल्स आर्किपेलागोय् क्यारिबियन टापू हिस्पानियोलाय् ला। थ्व टापूइ डोमिनिकन गणतन्त्र नं ला। हेइटीइ मेमेगु चीधंगु टापूत नं दु दसु- ला गोनाभे, ला Tortue, ले काय्‌मितेज्, इल् दे एनाकाओना, व ला ग्रान्द काये। मनु मच्वनिगु टापू नाभासा टापू हेइटी व संयुक्त राज्य अमेरिका नं थःगु धका क्लेम यागुदु। 'अयिति' (ऐति) धागु आदिवासी ताइनो वा अमेरिनिडियनतेगु थ्व टापूया नां ख। थुकिया दक्ले तज्जागु थाय् पिक ला सेल्ले २,६८० मिटर ख। थ्व देय्‌या क्षेत्रफल २७,७५० वर्ग किलोमिटर (१०,७१४ वर्ग माइल) दु। थ्व देय्‌या राजधानी पोर्ट-औ-प्रिन्स ख।

République d'Haïti
Repiblik d Ayiti
हेइटी गणतन्त्र
हेइटीयागु ध्वांय राष्ट्रीय चिं हेइटीयागु
ध्वांय राष्ट्रीय चिं
म्ये: ला देसालिनिएन्ने

हेइटीयागु नक्सा
हेइटीयागु नक्सा


राजधानी पोर्ट-औ-प्रिन्स
18°32′N 72°20′W
तधंगु सहर राजधानी
औपचारिक भाय फ्रांसे, हेइटियन क्रेओल
सरकार गणतन्त्र
 - हेइटीया राष्ट्रपतितेगु धलः रेने प्रेभाल
 - हेइटीया प्रधानमन्त्रीतेगु धलः ज्याक-एदोउआर्द एलेक्सिस
पलिस्था  
 - as Saint-Domingue 1697 
 - फ्रान्सं स्वतन्त्र
ज्यानुवरी १, ई सं १८०४ 
क्षेत्रफल  
 - फुकं {{{area}}} किमि² (१४६औं)
  ({{{areami²}}} वर्ग माइल) 
 - लयागु प्रतिशत (%) 0.7
जनसंख्या  
 - July 2005 एस्टिमेटेड 8,528,0001 (88th)
 - 1982 सेन्सस् 5,053,792
 - जनघनत्व {{{population_density}}}/किमि² (38th)
({{{population_densitymi²}}}/वर्ग माइल) 
कुल ग्राहस्थ उत्पादन (पि पि पि) 2006 एस्टिमेट
 - फुकं $14.76 (2006 est.) billion (124th)
 - प्रति छ्यं $1800 ((2006 est.)purchasing power parity):

GDP (official exchange rate): $5.953 billion (2006 est.) GDP - real growth rate: 2.3% (2006 est.) (153th)

मुद्रा Gourde (HTG)
ई क्षेत्र (UTC-5)
 - वर्खा (DST) (UTC-4)
इन्टरनेट TLD .ht
कलिंग कोड +509

छगू भूतपूर्व फ्रेन्च उपनिवेशं दयावःगु देय्‌ हेइटीं छुं ऐतिहासिक झाकात देकल: हेइटी हलिमया दक्ले न्हापांगु स्वतन्त्र हाकुगु गणतन्त्र व हलिमया छगू जक्क दास विद्रोहं बुयावःगु देय्‌या कथं पलिस्था जुल। हेइटी अमेरिकाया २गु गैह्र-आदिवासी (संयुक्त राज्य अमेरिका धुंका) देय्‌या रुपय् पलिस्था जुल। थ्व देय्‌ ल्याटिन अमेरिकाया दक्ले पुलांगु स्वतन्त्र राष्ट्रया कथं ज्यानुवरी १, १८०४स पलिस्था जुल।

राजनीति

सम्पादन
मू पौ: हेइटीया राजनीति

हेइटीया राजनीति राष्ट्रपतिय गणतन्त्र, व pluriform बहुदल व्यवस्थाय् जुइ। हेइटीया राष्ट्रपति देय्‌या प्रमुख जुइ धाःसा प्रधानमन्त्री सरकारया प्रमुख जुइ। कार्यपालिकाया शक्ति सरकारं छ्य्‌लि। व्यवस्थापिकाया शक्ति सरकार व हेइटीया राष्ट्रिय एसेम्ब्लीं छ्य्‌लि।

विभाग, एरोन्डिसेमेन्ट, व कम्म्युन

सम्पादन
मू पौ: हेइटीया विभाग
Further information: Arrondissements and communes of Haiti

हेइटीयात १० गु विभागय् बायातगु दु। Please note that the names of departmental capital cities are provided in parentheses.

विभागतेत हानं ४१गु एरोन्डिसेमेन्टत, व १३३ कम्युनय् विभाजन यानातगु दु। थुकिलिं द्वितीय व तृतीय तहया व्यवस्थापिक विभागया ज्या याइ।

 
हेइटीया विभागत
  1. आर्तोबोनाइत विभाग (Gonaïves)
  2. सेन्टर विभाग (Hinche)
  3. ग्रान्ड्‌'आन्से विभाग (Jérémie)
  4. निप्पेस विभाग (Miragoâne)
  5. नर्द विभाग (Cap-Haïtien)
  6. नर्ड-एस्ट विभाग (Fort-Liberté)
  7. नर्ड-ओउएस्ट विभाग (Port-de-Paix)
  8. ओउएस्ट विभाग (पोर्ट-औ-प्रिन्स) *देया राजधानी*
  9. सुद-एस्ट विभाग (Jacmel)
  10. सुद विभाग (Les Cayes)

अर्थतन्त्र

सम्पादन
 
काप-हेइटीएनया स्लमय् वांछयातःगु फोहर
मू पौ: हेइटीया अर्थतन्त्र

हेइटी पाश्चात्य गोलार्धया दक्ले म्हो विकसित देय्‌ ख। थ्व देय्‌या राजनैतिक अस्थिरता व हानं-हानं जुयाच्वनिगु हिंसां याना थ्व देय्‌ नं बांलाक्क विकास याये मफु। सन् १९८०या दशक निसेंया सामाजिक व आर्थिक सूचकं हेइटीयात मेमेगु अविकशित देय्‌ (विशेष याना पाश्चात्य गोलार्ध)या तुलनाय् ल्यु-ल्यु लानावंगु क्यनाच्वंगु दु। सन् २००६इ हेइटी संयुक्त राष्ट्र संघयअ मानव विकास परिसूचक दूगु १७७ देय्‌य् १५४गु थासय् ला। सन् २००३य् करिब ८०% जनसंख्या गरिवी रेखाय् म्वानाच्वंगु खने दु। [१] हेइटी अमेरिकाय् लाःगु छगू जक्क अति विकशित राष्ट्र ख। [२] सन् २००१ व २००२इ आर्थिक विकास ऋणात्मक जुल धाःसा सन् २००३य् आर्थिक विकास मजु। सन् २००६इ प्रेजिडेन्ट प्रेभाल दयेधुंका धाःसा हेइटीया अर्थतन्त्रय् विकास जूगु खने दु। [पुष्टि(साइटेसन) मागु]

करिब ६६% हेइटीमिं बुंज्या याइ गुकिलि आपालं चिधंगु स्तरया सब्स्टिनेन्स फार्मिङ याइ, तर थुकिलिं देय्‌या कुल ग्राहस्थ उत्पादनय् ३०% जक्क योगदान बी। थ्व देशय् फर्मल जब क्रियसनया विकास म्हो जक्क जुसां इन्फर्मल इकोनोमी धाःसा विकशित जुयाच्वंगु दु। थ्व देय्‌ करप्सन पर्सेप्सन इन्डेक्स कथं हलिमया दक्ले भ्रष्टाचारी देशय् छगू ख।

थ्व देय्‌या राष्ट्रिय बजेटया ३०-४०% वैदेशिक अनुदानं वै गुकिलि दक्ले अप्व संयुक्त राज्य अमेरिका व युरोपियन युनियनं बीगु या। भेनेजुयला व क्युबां नं थ्व देय्‌यात ग्वहालि या।

सन् २०००या निर्वाचनया धांधलीया आरोप व राष्ट्रपति एरिस्टाइडयात थीथी भ्रष्टाचारया आरोप धुंका युएसं हेइटीयात बिइगु अनुदान सन् २००१-२००४ तक्क दिकाबिल। एरिस्टाइडं सत्तात्याग यायेधुंका संयुक्त राष्ट्र संघया हेइटीइ स्टेबिलाइजेसन मिसन ब्राजिलियन सेनाया अगुवाइय् पलिस्था जुल। थ्व धुंका हानं युएसं हेइटीयात अनुदान बीया हल।

शिक्षा

सम्पादन
मू पौ: हेइटीइ शिक्षा

हेइटीया विश्वविद्यालयत थ्व कथं दु:

लिधँसा

सम्पादन
  1. ↑ CIA World Factbook
  2. ↑ German Wikipedia

स्वयादिसँ

सम्पादन
हेइटी दबु

पिनेया स्वापूत

सम्पादन
Haiti यागु बारेय् अप्व जानकारी फुकी ज्याझ्वय् कयादिसं:

  खंग्वसफू अर्थ विकिस्नरीय्
  सफू विकिसफूय्
  धापू विकिधापूय्
  श्रोत च्वसु विकिश्रोतय्
  किपा व मध्यक विकिमंकाय्
  बुखं विकिबुखंय्
  सीकिगु श्रोत विकिभर्सिटीय्

इतिहास

संस्कृति

The Flag of Haiti
The flag of Haiti was redesigned after the slave revolution over a colonial France. The flag was changed from black and yellow to blue and red.

मालेज्या

बुखँ

चाहिलिगु

  • Haiti Vacation The Haiti Paradise, Cotes des Arcadins & Jacmel e Ile-a-Vache

संकिपा

सफू

  • Sleeping Rough in Port-au-Prince: An Ethnograohy of Street Children and Violence in Haiti (2006) by J. Christopher Kovats-Bernat
  • Let Haiti Live (2004)
  • Pathologies of Power (2003) by Paul Farmer

हेइतिमि नखः

एड्भोकेसी

उसांय् ख्यः

NGOत

समुदाय


Retrieved from "https://new.wikipedia.org/w/index.php?title=हेइटी&oldid=868964"