नागार्जुन
नागार्जुन (सँदेय् भाषा: ཀླུ་སྒྲུབ་ क्लु स्ग्रुब, चिनिया भाषा: 龍樹, सिंहल भाषा නාගර්පුන) (करिब 150–250 इसं ) बुद्ध धर्मय् बुद्ध धुंकाया दकले महत्त्वपूर्ण ऐतिहासिक अस्तित्व दूम्ह विचारकय् छम्हया रुपय् नालेगु या। [१] वसपोलया शिष्य आर्यदेव नाप वसपोलं महायान बुद्ध धर्मया मध्यमक वाद पलिस्था यानादिगु ख। नागार्जुनयात प्रज्ञापारमिता सुत्रया चिन्तन विकास यानादिम्हया रुपय् नं नालेगु या। वसपोल नालन्दाया नायः जुयादिबिलय् रसायनय् थी-थी च्वखँ नं च्वयादिल।
| नागार्जुन | |
|---|---|
 Golden statue of Nagarjuna at Samye Ling Monastery. | |
| बूगु | ca. 150 CE दक्षिण भारत |
| मदूगु | ca. 250 CE भारत |
| प्रसिद्धि | मध्यमकया पलिस्थामि |
| ज्या | बुद्ध धर्मया धर्मगुरु |
| धर्म | बुद्ध धर्म |
रचना
सम्पादनवय्कःया दकलय् नांजाःगु च्वसु माध्यमिक कारिका नापं वय्कःया मेमेगु च्वसुलि - युक्तिशतिका, शून्यतासप्तति, प्रतीत्यसमुत्पादहृदय, महायानविंशिका, विग्रहव्यावर्तनी, प्रज्ञापारमिताशास्त्र व दशभूमि विभाषाशास्त्रया टीका ला। सँदेय् भाषाय् "प्रमाणविघटन" (गुकिलि न्यायशास्त्रया षोडश पदार्थया खंडन यानातःगु दु) व चिनिया भाषाय् उपाय कौशल्य हृदय (गुकिया अनुवादकाल ४७२ ई. व कार्यविषय शास्त्रार्थ ख) नागार्जुनया रचनाया रुपय् नालिगु या।
नागार्जुनया नांजाःगु ग्रन्थ थ्व कथं दु-
- प्रमाणविघटन वा प्रमाणविध्वंसन, गुकिलि गौतमया षोडश पदार्थया रूप तथा लक्षणया खंडन याःगु दु। थुकिया संस्कृत मूल मलुसां सँदेसय् थुकिया मूल तथा टीकाया अनुवाद दु।
- उपायकौशल्यहृदय शास्त्र, गुकिलि प्रतिवादीइ विजय कायेत जाति, निग्रह-स्थान आदि शास्त्रार्थया न्याय परिचित उपायतयेगु विशिष्ट वर्णन यानातःगु दु।
- विग्रह व्यावर्तनी, ७२ कारिकाय् निबद्ध थ्व ग्रन्थ मूल संस्कृत व सँदेय् भासय् अनुवाद निता हे रुपय् दयाच्वंगु दु। बौद्धन्यायया जानकारीया निंतिं नां जा।
- युक्तिषष्टिका, गुकिया यक्व श्लोक बौद्ध ग्रंथय् प्रमाणया दृष्टिं उद्घृत याइ।
- सुहृल्लेख, मूल संस्कृत ग्रन्थ मदूगुलिं थ्व विषयया जानकारी तिब्बती अनुवादं जु। नागार्जुनं थ्व पत्रं थःगु सुहृद् यज्ञश्री शातवाहनयात परमार्थ तथा व्यवहार की शिक्षा ब्युगु दु।
- चतु:स्तव, तथागतया प्रशस्त स्तुतिइ च्वयातःगु प्यता स्तोत्रया संग्रह गुकिलि निरुपम स्तव तथा परमार्थ स्तव मूल संस्कृतय् दु, धाःसा अचिंत्य स्तव व लोकातीत स्तव - तिब्बती अनुवादय् जक्क ल्यनाच्वंगु दु। थ्व ग्रन्थय् नागार्जुनया सरस काव्यप्रतिभा खनेदु।
- नागार्जुनया मू ग्रन्थय् माध्यमिक कारिका छता ख। नागार्जुनया पांडित्य, व्यापक दार्शनिकता, उद्भट तार्किकता तथा नवीन कल्पनाया चिं थ्व ग्रन्थय् खनेछिं।
लिधंसा
सम्पादन- ↑ Garfield, Jay L. (1995), The Fundamental Wisdom of the Middle Way, Oxford: Oxford University Press
स्वयादिसँ
सम्पादन| विकिमिडिया मंका य् थ्व विषय नाप स्वापु दुगु मिडिया दु: Nagarjuna |