नेल्सन मन्डेला

नेल्सन रोलिहलाहला मण्डेला (जन्म रोलिहलाहला मण्डेला; १८ जुलाई १९१८ - ५ डिसेम्बर २०१३) छम्ह दक्षिण अफ्रिकाया रंगभेद विरोधी कार्यकर्ता, राजनीतिज्ञ, व राजनेता ख गुम्हेस्यां सन् १९९४ निसें १९९९ तक्क दक्षिण अफ्रिकाया न्हापांम्ह राष्ट्रपतिया रुपय् ज्या यानादिल। वय्कः दक्षिण अफ्रिकाया राज्यया पूर्ण प्रतिनिधित्वात्मक लोकतान्त्रिक निर्वाचनय् निर्वाचित जुयादिम्ह न्हापांम्ह राष्ट्रपति ख। नापं, वय्कः दक्षिण अफ्रिकाया न्हापांम्ह हाकुम्ह राष्ट्रपति ख। वय्कःया सरकारं नश्लीय मेलमिलापयात बल्लाकाः रंगभेदया परम्परायात भंग यायेगुलिइ ध्यान केन्द्रित यात। वैचारिक रुपं अफ्रिकी राष्ट्रवादी व समाजवादी जुयादीम्ह वय्कलं सन् १९९१ निसें १९९७ तक अफ्रिकी नेशनल कांग्रेस (एएनसी) पार्टीया नायः जुयादीगु खः।

His Excellency नेल्सन मन्डेला OMP SBG SBS CLS DMG MMS MMB OM
Mandela in 1994
1st President of South Africa
In office 10 May 1994 – 14 June 1999
Deputy	Frederik Willem de Klerk (1994–1996) Thabo Mbeki (1994–1999)
Preceded by	Frederik Willem de Klerk (as State President)
Succeeded by	Thabo Mbeki
19th Secretary-General of the Non-Aligned Movement
In office 2 September 1998 – 14 June 1999
Preceded by	Andrés Pastrana Arango
Succeeded by	Thabo Mbeki
11th President of the African National Congress
In office 7 July 1991 – 20 December 1997
Deputy	Walter Sisulu (1991–1994) Thabo Mbeki (1994–1997)
Preceded by	Oliver Tambo
Succeeded by	Thabo Mbeki
2nd and 4th Deputy President of the African National Congress
In office 25 June 1985 – 6 July 1991
President	Oliver Tambo
Preceded by	Oliver Tambo
Succeeded by	Walter Sisulu
In office 1952–1958
President	Albert Luthuli
Preceded by	Walter Rubusana
Succeeded by	Oliver Tambo
Personal details
Born	Rolihlahla Mandela (1918-07-18)18 जुलाई सन् 1918 Mvezo, Cape Province, Union of South Africa
Died	5 डिसेम्बर 2013(2013-12-05) (आयु 95) Johannesburg, South Africa
Resting place	Mandela Graveyard, Qunu, Eastern Cape
Political party	African National Congress
Other political affiliations	South African Communist Party (Tripartite Alliance)
Spouses	Evelyn Ntoko Mase (m. १९४४–१९५८) «Did not recognize date. Try slightly modifying the date in the first parameter.–Did not recognize date. Try slightly modifying the date in the first parameter.»"Marriage: Evelyn Ntoko Mase to नेल्सन मन्डेला" Location: (linkback://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A4%A8_%E0%A4%AE%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A1%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A4%BE) Winnie Madikizela (m. १९५८–१९९६) «Did not recognize date. Try slightly modifying the date in the first parameter.–Did not recognize date. Try slightly modifying the date in the first parameter.»"Marriage: Winnie Madikizela to नेल्सन मन्डेला" Location: (linkback://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A4%A8_%E0%A4%AE%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A1%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A4%BE) Graça Machel (m. १९९८–present) «Did not recognize date. Try slightly modifying the date in the first parameter.»"Marriage: Graça Machel to नेल्सन मन्डेला" Location: (linkback://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A4%A8_%E0%A4%AE%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A1%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A4%BE)
Children	7, including Makgatho, Makaziwe, Zenani, Zindziswa, and Josina (step-daughter)
Alma mater	University of Fort Hare University of London University of South Africa University of the Witwatersrand
Occupation	Philanthropist politician activist lawyer
Known for	Anti-apartheid activism
Awards	Sakharov Prize (1988) Bharat Ratna (1990) Lenin Peace Prize (1990) Nishan-e-Pakistan (1992) Isitwalandwe Medal (1992) Nobel Peace Prize (1993) Presidential Medal of Freedom (2002) (see list for more...)
Signature
Website	Foundation
Nicknames	Madiba Tata Dalibunga
नेल्सन मन्डेला नांजाःगु कृति Long Walk to Freedom
Nelson Mandela's voice (file info) — play in browser (beta) Mandela during his 1994 visit to the US Recorded on 4 October 1994 Problems listening to the file? See media help.

झोसा (Xhosa) जातियाम्ह मण्डेलाया जन्म दक्षिण अफ्रिकाया म्वेजो(Mvezo)य् च्वंगु थेम्बु (Thembu) राजपरिवारय् जूगु खः । वय्कलं जोहानसबर्गय् वकिलया रुपय् ज्या याये न्ह्यः फोर्ट हेरे विश्वविद्यालय व विटवाटर्सरान्ड विश्वविद्यालयय् कानूनया अध्ययन यानादीगु खः। अन वय्कः उपनिवेश विरोधी व अफ्रिकी राष्ट्रवादी राजनीतिइ संलग्न जुयादिल, सन् १९४३य् अफ्रिकन न्यासनल कांग्रेस(एएनसि)य् दुथ्यानादिल व सन् १९४४य् युवा लीगया सह-संस्थापक जुयादिल। राष्ट्रिय पार्टीया भुयु-जक सरकारं रंगभेद स्थापित यायेधुंका नश्लीय विभाजनया व्यवस्था यात गुकिलिं भुयुतेत शक्ति बिल। मण्डेला व कांग्रेसं थुकियात क्वथलेगु कुतः यानादिल। वय्कःयात एएनसिया ट्रान्सवाल शाखाया नायः नियुक्त यात, सन् १९५२या डिफाइन्स अभियान व सन् १९५५या एएनसि अफ द पिपुलय् वय्कःया संलग्नताया कारणं वय्कःया नां अप्वल। वय्कःयात तःक्वःमछि विद्रोही गतिविधिया कारणं गिरफ्तार याःगु खःसा सन् १९५६ य् जूगु देशद्रोहया मुद्दाय् असफल मुद्दा चले जूगु खः। मार्क्सवादया प्रभावय् लानाः वय्कलं गोप्य रुपं प्रतिबन्धित दक्षिण अफ्रिकी कम्युनिष्ट पार्टी (एसएसीपी)या सदस्यता कयादिल। न्हापा अहिंसक विरोधया निंतिं प्रतिबद्ध जूसां एसएसीपीया ग्वाहालिइ वय्कलं सन् १९६१ य् शार्पभिल नरसंहार लिपा उग्रवादी uMkhonto we Sizwe या सह-संस्थापन यानादिल व रंगभेद सरकार विरुद्ध तोडफोड अभियानया नेतृत्व यानादिल। सन् १९६२इ वय्कःयात गिरफ्तार यानाः जेलय् तल, व रिभोनिया ट्रायल लिपा राज्ययात सत्ताच्युत यायेगु षडयन्त्र याःगु द्वपनय् जन्मकैदया सजायँ बिल।

मण्डेला रोबेन आइल्याण्ड, पोल्समूर जेल व भिक्टर भर्स्टर जेलया दथुइ २७ दँतक कैदय् च्वनादिल। आन्तरिक व अन्तर्राष्ट्रिय दबाव अप्वयावंसें व नश्लीय गृहयुद्धया खतराया दथुइ सन् १९९०य् वय्कःयात कैदमुक्त यात। मण्डेला व डी क्लर्कं रंगभेदया अन्त्यया निंतिं वार्ता यायेगु कुतःया नेतृत्व यात, गुकिया लिच्वः कथं सन् १९९४य् बहुजातीय आम निर्वाचन जुल गुकिलि मण्डेलां एएनसियात त्याकाः राष्ट्रपति जुयादिल। न्हूगु संविधान जारी याःगु व्यापक गठबन्धन सरकारया नेतृत्व यानाः मण्डेलां देय्या नश्लीय पुचः दथुइ मेलमिलापयात बः बियाः विगतया मानव अधिकार उल्लंघनया अनुसन्धान यायेत सत्य व मेलमिलाप आयोग दयेकल। आर्थिक रुपं वय्कःया प्रशासनं थःगु हे समाजवादी विश्वासया बाबजुद नं थःगु पूर्ववर्तीया उदारवादी ढाँचायात कायम यानादिल, भूमि सुधारयात प्रोत्साहित यायेगु, गरिबी विरुद्ध ल्वायेगु व स्वास्थ्य सेवा विस्तार यायेगु उपाय नं न्ह्यब्वयादिल। अन्तर्राष्ट्रिय रुपं मण्डेलां पान एम फ्लाइट १०३ बम विस्फोटया मुद्दाय् मध्यस्थताया रुपय् ज्या यानादिल व सन् १९९८ निसें १९९९ तक गैर संलग्न आन्दोलनया महासचिवया रुपय् ज्या यानादिल। वय्कलं निक्वःगु राष्ट्रपति कार्यकाल अस्वीकार यानादिल व वय्कःया उत्तराधिकारी थाबो म्बेकी राष्ट्रपति जुल। मण्डेला छम्ह अग्रज राजनेता जुया दानशील नेल्सन मण्डेला फाउन्डेसनया माध्यमं गरिबी व एचआइभी एड्स विरुद्ध ल्वायेगु ज्याय् ध्यान केन्द्रित यात।

मण्डेला थःगु जीवनया यक्व ई विवादास्पद व्यक्तित्व जुयादिल। दक्षिणपन्थी आलोचकतय्सं वय्कःयात कम्युनिष्ट आतंकवादी धकाः भर्त्सना याःसां सुदूर वामपन्थीतय्सं वय्कःयात रंगभेदया समर्थकतलिसे वार्ता व मेलमिलाप यायेत तसकं उत्सुक तायेकूम्ह धकाः आलोचना यात। अथेजुसां वय्कलं थःगु राजनैतिक सक्रियताया निंतिं अन्तर्राष्ट्रिय कथं प्रशंसा प्राप्त यानादिल। विश्वव्यापी रुपं वय्कःयात लोकतन्त्र व सामाजिक न्यायया नायःया रुपय् कायेगु या। वय्कलं नोबेल शान्ति सिरपाः लिसें २५० स्वयां अप्वः सम्मान प्राप्त यानादीगु दु। वय्कःयात दक्षिण अफ्रिका दुने तसकं सम्मान याइ, गन वय्कःयात प्रायः वय्कःया थेम्बु कुलया नां "मादिबा" वा "राष्ट्रया अबु"या नामं म्हसीकिगु याइ।