निकोलो म्याकियाभेली

(Redirected from Niccolò Machiavelli)

निकोलो दी बर्नार्डो देइ म्याकियाभेली (३ मे १४६९ - २१ जुन १५२७) छम्ह फ्लोरेन्टाइन कूटनीतिज्ञ, च्वमि, दार्शनिक व इतिहासकार ख। वय्कः इतालियन पुनर्जागरणया ईले म्वानादिल। वय्कःया राजनीतिक ग्रन्थ द प्रिन्स (इल प्रिन्सिप)या निंतिं दकलय् अप्व म्हसीका दु, थ्व ग्रन्थ सन् १५१३या आसपास च्वयादिल तर वय्कःया मृत्युया प्यदँ लिपा सन् १५३२ तक्क थ्व सफू पिदंगु मदयाच्वन। वय्‌कःयात प्रायः आधुनिक राजनीतिक दर्शन व राजनीति विज्ञानया जनक धायेगु या।

निकोलो म्याकियाभेली
सान्ति दि तितो(Santi di Tito)जुं कियादिगु निकोलो म्यकियाभेलीया किपा
बूगु(1469-05-03)3 मे सन् 1469
फ्लोरेन्स, फ्लोरेन्स गणतन्त्र
मदूगु21 जुन 1527(1527-06-21) (आयु 58)
Florence, Republic of Florence
कालखण्डपूनर्जागरण दर्शन
क्षेत्रपाश्चात्य दर्शन
विचारधारापूनर्जागरण मानववाद, राजनैतिक यथार्थतावाद, प्राचीन गणतन्त्रवाद
अभिरुचिराजनीतिराजनैतिक दर्शन, सैन्य सिद्धान्त, इतिहास
ल्हाचिं

यक्व दँ तक वय्कलं फ्लोरेन्टाइन गणराज्यय् कूटनीतिक व सैन्य मामिलाय् जिम्मेवारी कयाः छम्ह उच्च अधिकारीया रुपय् ज्या यानादिल । वय्कलं ख्यालि, कार्निभल म्ये, व चिनाखँ च्वयादिल। वय्कःया व्यक्तिगत पत्राचार इतिहासकार व इटालियन पत्राचारया विद्वानतेगु निंतिं महत्वपूर्ण दु। वय्कलं सन् १४९८ निसें १५१२ तक्क मेदिसी सत्तां पिने लाःगु इलय् गणतन्त्र फ्लोरेन्सया निगूगु चान्सरीया सचिवया रुपय् ज्या यानादिल।

वय्कःया मृत्यु धुंका म्याकियाभेलीया नां वय्कलं थःगु कृति द प्रिन्सय् दकलय् नांजाःगु सल्लाह बियादीगु कथंया अनैतिक ज्याखँया निंतिं म्हसीकल। वय्कलं थःगु अनुभव व इतिहासया शिक्षाया आधारय् राजनीतिइ न्ह्याबलें हे धोखा, विश्वासघात व अपराध दयाच्वंगु दाबी यानादिल। वय्कलं थ्व नं उल्लेखनीय रुपं धयादीगु दु कि छम्ह शासक गुम्ह राज्य वा गणतन्त्र पलिस्था यानाच्वंगु दु, अन्याम्ह शासकयात हिंसात्मक ज्याया निंतिं आलोचना जुसाः वयात आशय व लिच्वः वयागु निंतिं फाइदाजनक जुइबलय् क्षमा यायेमाः। म्याकियाभेलीया सफू पिदंगु इलंनिसें विवादं भुनातःगु दु। गुलिसिनं थुकियात राजनीतिक यथार्थया सरल वर्णन कथं काइ। मेमेपिन्सं द प्रिन्सयात छगू म्यानुअलया रुपय् काइ, गुकिलिं भविषयया अत्याचारीतेत सत्ता गथे यानाः कब्जा यायेगु व कायम यायेगु धकाः स्यनि। लिपांगु ईलय् नं छुं विद्वानतयेसं (दसु लियो स्ट्रास) म्याकियाभेलीयात "मभिंगु खँया शिक्षक" ख धका कनातःगु दु।

वय्‌कःयात वय्‌कःया सफू इल् प्रिन्सिपे (इतालियन भासय् Il Principe)या निंतिं लुमंकिगु या। वय्‌कःया नांजाःगु च्वखँत थ्व कथं दु-

  • इल् प्रिन्सिपे
  • दिस्कोर्सि सोप्रा ला प्रिमा देका दि तितो लिभियो (Discorsi sopra la prima deca di Tito Livio)
  • दिस्कोर्सो सोप्रा ले कोसे दि पिसा Discorso sopra le cose di Pisa (1499)
  • देल् मोदो दि त्राआरे इ पोपोलि देला भाल्दिचिआना रिबेलाति (Del modo di trattare i popoli della Valdichiana ribellati) (1502)
  • Descrizione del modo tenuto dal Duca Valentino nello ammazzare Vitellozzo Vitelli, Oliverotto da Fermo, il Signor Pagolo e il duca di Gravina Orsini (1502)
  • Discorso sopra la provisione del danaro (1502) – A discourse about the provision of money.
  • Ritratti delle cose di Francia (1510) – Portrait of the affairs of France.
  • Ritracto delle cose della Magna (1508–1512) – Portrait of the affairs of Germany.
  • Dell'Arte della Guerra (1519–1520) – The Art of War, high military science.
  • Discorso sopra il riformare lo stato di Firenze (1520) – A discourse about the reforming of Florence.
  • Sommario delle cose della citta di Lucca (1520) – A summary of the affairs of the city of Lucca.
  • लुक्काया Castruccio Castracaniया जीवनी (1520) – Vita di Castruccio Castracani da Lucca
  • इस्तोरिया फ्लोरेन्तिन् Istorie Florentine (1520–1525) – फ्लोरेन्सया इतिहास, फ्लोरेन्स नगरया ८गु खण्डया इतिहास सफू


लिधंसा

सम्पादन