चिन शि हुआङ्ग
चिन शि हुआङ्ग ( चिनियाँ :秦始皇 फेब्रुअरी २५९- जुलाई १२, २१०) चीनया चिन राजवंशया पलिस्थामि व न्हापाम्ह सम्राट ख। न्हापाया शाङ व झोउ राजवंशया जुजुया पदवि "वाङ्ग" (王) यात त्वताः वय्कलं थःगु निंतिं न्हूगु पदवी "हुआङ्गदि" (皇帝) दयेकादिल। थ्व पदवी चीनय् जुजुतेसं मेगु निगू सहस्राब्दी तक छ्येलातल।
| चिन शि हुआङ्ग 秦始皇 | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Posthumous depiction of Qin Shi Huang, 19th century[१][lower-alpha १] | |||||||||
| चिन राजवंशया सम्राट | |||||||||
| Reign | 221 – 210 BC[lower-alpha २] | ||||||||
| Successor | चिन अर शि | ||||||||
| चिनया जुजु | |||||||||
| Reign | 6 July 247 BC[lower-alpha ३] – 221 BC | ||||||||
| Predecessor | King Zhuangxiang | ||||||||
| Successor | Position abolished Himself as Emperor | ||||||||
| Born | Ying Zheng (嬴政) or Zhao Zheng (趙政) February 259 BC[lower-alpha ४] Handan, state of Zhao | ||||||||
| Died | 12 July 210 BC (aged 49) Shaqiu, Qin dynasty | ||||||||
| Burial | |||||||||
| Issue | |||||||||
| |||||||||
| House | Ying | ||||||||
| Dynasty | Qin | ||||||||
| Father | King Zhuangxiang | ||||||||
| Mother | Queen Dowager Zhao | ||||||||
झाओया राजधानी हन्डानय् यिंग झेङ (嬴政) वा झाओ झेङ (趙政)या रुपय् जन्म जूम्ह वय्कःया मांअबु चिनया जुजु झुआङसियाङ व मय्जु झाओ ख। तःमि व्यापारी लु बुवेइं वय्कःया अबुया उत्तराधिकारीया रुपय् चिनया जुजु जुइत ग्वाहालि यात। वयां लिपा वय्कः चिनया जुजु झेङया नामं नांजाःल। २२१ ईसापूर्व तक्क वय्कलं मेमेगु फुक्क युद्धरत राज्यत त्याकादिल व सकल चीनयात एकीकृत यानादिल। अतः, वय्कलं चीनया न्हापांम्ह सम्राटया रुपय् राजगद्दीइ च्वनादिल। वय्कःया शासनकालय् वय्कःया सेनापतितेसं चिनियाँ राज्यया आकारयात यक्व विस्तार यात। छुया दक्षिणय् जूगु अभियानं स्थायी रुपं हुनान व ग्वाङडोङया यु भूमियात वय्कःया अधीनय् लाकलः। इनर एसियाय् अभियानं फिरन्ते सियोङ्गनु(Xiongnu)पाखें ओर्डोस पठार त्याकल। थ्व पठार धाःसा लिपा मोडु चान्युया अधीनय् लाःवन।
चिन शि हुआङ्गं थः मन्त्री ली सीलिसे जानाः तःधंगु आर्थिक व राजनीतिक सुधार यायेगु ज्या यानादिल। नापं, वय्कःया शासनय् वःगु राज्यतेगु न्हापाया विविध प्रचलनतेत एकरुप यायेगु ज्या नं यानादिल। परम्परागत धापूतेसं वय्कलं यक्व सफूत प्रतिबन्ध तयाः छ्वेकूगु व विद्वानतय्त मृत्युदण्ड ब्यूगु खँ कनातःगु दु। वय्कःया सार्वजनिक ज्या परियोजनाय् थीथी राज्यतेगु पःखाःतेत स्वाना चीनया छगू हे तःधं पःखाः दयेकूगु व छगू तःधंगु न्हुगु राष्ट्रिय लं प्रणालीइ सकल राज्यतेत स्वायेगु ज्या आदि ला। नापं वय्कःया नगर आकारया समाधिइ मनूया आकारया तेराकोता सेनाया मूर्ति नं ला। वय्कलं पूर्वी चीनया प्यक्वःगु भ्रमणया झ्वलय् ईसापूर्व २१०य् थःगु मृत्यु तक्क शासन यानादिल।
चिन शि हुआङ्गयात प्रायः छम्ह अत्याचारी व कडा कानूनवादीया रुपय् चित्रण यानातःगु दु। वय्कःया थन्याःगु चरित्रदर्शन चिनया उत्तराधिकारी हान राजवंशया इलय् जूगु च्वमितेगु मूल्यांकनया आधारय् जूगु ख। २०गु शताब्दीया मध्यनिसें विद्वानतेसं थ्व मूल्यांकनय् न्ह्यसः न्यने शुरु याःगु दु, गुकिलिं वय्कःया नीति व सुधारया वास्तविक प्रकृतिया बारेय् यक्व चर्चा जुयाच्वंगु दु।
परिवार
सम्पादनचिन शि हुआङ्गया छेँजःया दुजःत थथे दु:
- मांअबु
- अबु: चिनया जुजु झुआङसियाङ
- मां: लानि झाओ
- दाजुकिजा तःकेहें :
- चेङ्गजिआओ, चिरिमाया थ्या काय् चाङ्गआनया सामन्त।
- निम्ह मथ्याःपिं विधवा लानि झाओ व लाओ ऐया मस्त।
- मचा:
- फुसु , युवराज (जेथाम्ह काय्)
- गाओ
- जियाङलु
- हुहाइ , लिपा "चिन एर शि"या नामं म्हसीम्ह (१८म्ह काय्)
चिन शि हुआङ्गया थ्यं-मथ्यं ५०म्ह मस्त (थ्यंमथ्यं ३० म्ह काय् व १५ म्ह म्ह्याय्) दु, तर इमिगु अप्वः धइथें नां मस्यू। वं यक्व मिसात नाप जूगु जुसां गुबलें नं सम्राज्ञीया नां सुं हें मिसातेत मब्यूगु खनेदु।
स्वयादिसँ
सम्पादनलिधंसा
सम्पादन- ↑ १.० १.१ Clements 2006, Between pp. 76–77.
- ↑ Portal 2007, p. 29.
- ↑ Moule, Arthur C. (1957). The Rulers of China, 221 BC-AD 1949. London: Routledge.
- ↑ (2006) Bad Days in History: A Gleefully Grim Chronicle of Misfortune, Mayhem, and Misery for Every Day of the Year. 寂天文化.
- ↑ (2015) Bad Days in History: A Gleefully Grim Chronicle of Misfortune, Mayhem, and Misery for Every Day of the Year. National Geographic.
- ↑ ६.० ६.१ Loewe 2000, p. 823.
- ↑ Barbieri-Low & Yates 2015, p. xix.
- ↑ Paludan 1998, p. 16.
Cite error: <ref> tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/> tag was found