झोऊ राजवंश
झोऊ राजवंश (चिनिया भासय्: 周朝, झोऊ चाओ; पिनयिनय् Zhou dynasty) प्राचीन चीनय् १०४६ ईसापूर्व निसें २५६ ईसापूर्व तक्क राज याइगु छगू राजवंश ख। झोऊ राजवंशया राज चीनया मेमेगु राजवंश स्वया ताःहाकःगु जुसां वास्तवय् झोऊ राजवंशया शाही परिवारं (पारिवारिक नाम 'जी' (姬, Ji)) चीनय् ७७१ ईसापूर्व तक्क जक्क राज यात। झोऊ राजवंशया थ्व १०४६ निसें ७७१ ईसापूर्वया जी परिवारया नियन्त्रण दूगु कालयात पश्चिमी झोऊ राजवंश काल धाइ। ७७१ ईसापूर्व धुंकाया कालयात पूर्वी झोऊ राजवंश काल धाइगु या।[१]
झोऊ कालय् हे चीनय् न दकलय् न्ह्यः छ्यलाहःगु ख। थ्व झका नापं चीन न युगय् दुहांवन। थ्व युगय् न्हापाया कँय् युगय् विस्तार जूगु कँय् ज्या चरम उत्कर्षय् थ्यन।[२] झोऊ राजवंशया इलय् हे चीनया प्राचीन किपालिपिं छगू विस्तारित आधुनिक रूप काल। थुकिया छ्येला पूर्वी झोऊ राजकालया हताःमि राज्यतेगु कालय् जुल। झोऊ राजवंश स्वया न्ह्यः शाङ्ग राजवंशया चिनिया लहनाय् राज दयाच्वन व उकिया पतन धुंका चीनय् चिन राजवंश सत्ताय् वल।
झोऊ कालया स्वंगु विभाग
सम्पादनझोऊ कालयात स्वंगु भागय् बायेछिं -
- पश्चिमी झोऊ काल - थ्व राज्यं झोऊ साम्राज्यया जग दयेकल। झोऊ वंशं शाङ्ग राजवंशयात बुकल, तर शाङ्ग थें न्याःगु तःधंगु साम्राज्य संकिगु क्षमता अबिलय्या झोऊ राज्यय् मदयाच्वन। प्रथम झोऊ महाराज वूं थ्व थाकूगु अवस्थाया हल पिकायेत चाङ्गझोऊ नगरयात राजधानी दयेकादिल व अनं राज यानादिल। ल्यंगु राज्य वय्कलं थःगु थःथितितेगु नेतृत्वय् जागीरया रुपय् इनादिल। सकल उपराज्यया थःथःगु राजधानी दयाच्वन व थ्व फुक्कं उपराज्य मू सम्राटया अधीनय् दयाच्वन। समयनापं सत्ताया कारणं थ्व पारिवारिक व मित्रताया स्वापू तापाया वन व तनावया अवस्था वल। ७७१इपूस केन्द्रीय सरकार सिधयावन व दक्वं राज्यत खण्डित रूपय् सनावन। थ्व न्हूगु कालयात 'पूर्वी झोऊ काल' धका धाइगु या। थ्व कालया नं निता भाग दु-
- बसन्त व शरद काल - थ्व पूर्वी झोऊ कालया न्हापांगु काल ख। थ्व काल ७७१ ईसापूर्व निसें ४८१ ईसापूर्व तक्क सनाच्वन। थुकिया नां अबिलय्या छम्ह नांजाःगु इतिहास-ग्रन्थया नामं बुयावःगु ख।
- हताःमि राज्यतेगु काल - थ्व पूर्वी झोऊ कालया निक्वःगु कालखण्ड ख। थ्व ४०३ ईसापूर्व निसें २२१ ईसापूर्व तक्क दयाच्वन।
पूर्वी झोऊ कालय् चिनिया राष्ट्रया एकता खण्डित जुवन। अथे जुसां, केन्द्रिय शक्तिया ह्रास जूगुलिं, थ्व ईलय् स्वतन्त्रताया वातावरण दयावल। थ्व स्वतन्त्र वातावरणय् थी-थी न्हूगु विचारधारा बुया, विकसित जुल। थ्व चकं वातावरणयात सच्छि विचाःया युग धाइ। थ्व युगया प्यता विचारधारां लिपा वना चिनिया राजनीति व संस्कृतिइ तःधंगु प्रभाव त्वतल:। थ्व विचारधारा कन्फुत्जु वा कन्फ्युसियस वाद (儒學, Confucianism), मोही-वाद (墨家, Mohism), ताओवाद (道教, Taoism) व न्यायवाद (法家, Legalism) ख।
स्वयादिसँ
सम्पादनलिधंसा
सम्पादन- ↑ A History of China[dead link], Dr John A.G. Roberts, Palgrave Macmillan, 2011, ISBN 978-0-230-34536-2, ... period is divided into the Western Zhou, from 1122 to 771 BCE, and the Eastern Zhou, the latter age being further subdivided into the Spring and Autumn period, from 771 to 481 BCE, and the Warring States period, from 481 to 221 BCE ...
- ↑ Sources of Western Zhou history: inscribed bronze vessels, Edward L. Shaughnessy, University of California Press, 1991, ISBN 978-0-520-07028-8
| विकिमिडिया मंका य् थ्व विषय नाप स्वापु दुगु मिडिया दु: Zhou Dynasty |