जीवशास्त्र

जीवशास्त्र (संस्कृतय् "जीव": म्वानाच्वंगु; "शास्त्र": "ब्वनेज्या") जीवनया सीकेज्या ख। थ्व एम्पिरिकल विज्ञानया छगु ख्यः ख। थुकिलि म्वानाच्वंगु प्राणी (आयागु व लोप जुइ धुंकुगु)तेगु संरचना, ज्या, विकास, उत्त्पत्ति, इभोलुसन, व डिस्ट्रिब्युसनयात सीकेगु कुतः जुइ। थ्व शास्त्रय् थी-थी कथंया जीवतेत गुणया आधारय्‌ बाय्‌गु व थी-थी कथंया प्राणीतेगु वर्णन याय्‌गु, इमिगु म्वाय्‌गु ज्या सीकिगु, थी-थी कथंया प्रजातिया उत्त्पतिया बारेय् सिकिगु व प्राणीतेगु वातावरण नापयागु सम्बन्ध सीकिगु ज्या जुइ।

जीवशास्त्रय् थी-थी कथंया जीवनयात सीकिगु ज्या जुइ। (क्लकवाइज टप-देपा निसें) इ. कोलाइ, सिमा फर्न, गजेल, गोलियाथस

जीवशास्त्रया ख्यःत

जीवशास्त्र छगु तधंगु विषय जुगुलिं थुकिलि यक्व कथंया विशिष्ट ख्यःत दु। परम्परागत कथं जीवविज्ञानया ख्यःतेत प्राणीया आधारय् बाय्‌छिं:

बोटानी, वनस्पतिया ब्वनेज्या:
जूलोजी, जनावरतेगु ब्वनेज्या
माइक्रोबायोलोजी, माइक्रोअर्‍ग्यानिजमतेगु ब्वनेज्या

जीवशास्त्रयात प्राणीयात सीकिगु स्केलय् व अध्ययन याय्‌गु पद्धतिया आधारय् नं बाय्‌छिं:

जीवरसायनशास्त्र जीवनया रसायन सीकिगु;
सेलुलर बायोलोजी कोषया सीकेज्या;
फिजियोलोजी तन्तु व अंगया भौतिक व रसायनिक सीकेज्या
इकोलोजी प्राणीतेगु स्वापूया सीकेज्या

थ्व नापं जीवशास्त्रय् यक्व एप्लाइड साइन्स नं दु; दसु-मेडिसिन व जेनेटिक मालेज्या आदि।

इतिहास

जीवशास्त्र छगु एकिकृत विज्ञानया कथं दक्ले न्ह्य १९औं शताब्दीय् वगु ख। थ्व इले वैज्ञानिकतेसं सकल प्राणीतेगु छुं आधारभूत खं मिलेजुगु व थ्व आधारभूत खं नापं सीकुसा अपुइगु खं सीकल। थौं जीवशास्त्र छगु स्तरीय विषय जुगु दु। थ्व विषय ब्वंकुथि, विश्वविद्यालय, आदि थासय् ब्वंकिगु जु। नापं थ्व विषयय् लखौं-लख मालेज्या-पौ (research paper) नं ध्वाय्‌गु या।^[१]