संस्कृतसंस्कृतम् (IPA: [ˈsɐ̃skr̩tɐm] ( शृणु)) जगतयाउ अतिप्राचीन व समृद्ध शास्त्रीय भाषा ख। भारती, सुरभारती, अमरभारती, अमरवाणी, सुरवाणी, गीर्वाणवाणी, गीर्वाणी, देववाणी, देवभाषा, संस्कृतावाक्, दैवीवाक्, इत्यादि नामँ न प्रसिद्ध जु। थ्व भाय् इण्डोयोरोपियन् भाय् परिवारयागु इण्डोआर्यन् कचाय् ला:। थ्व भासय् हिन्दू धर्म, बुद्ध धर्म व जैन धर्मया यक्व धार्मिक ग्रन्थ च्वयातःगु दु।

संस्कृत
इण्डोयोरोपियन् भाय् परिवार
  • इण्डोइरानियन् कच्चा
    • इण्डोआर्यन् उप-कच्चा
      • संस्कृत
भाषा कोड
ISO 639-1 sa
ISO 639-2 san
ISO 639-3 san

संस्कृत भाषां च्वयात:गु लेख:-
सङ्गीतम् इत्येषा कला शब्दैः नादैः शक्त्या च सञ्चाल्यमाना सहजा क्रिया । भावः लयः मेलनं माधुर्यं च उत्तमसङ्गीतस्य मूलन्यासाः भवन्ति । सङ्गीतं मनसि उद्भूयमाना सहजा क्रिया । अतः केनापि नादेन विना अपि मनसि एव सङ्गीतस्य अनुभूतिं कर्तुं समर्थाः मानवाः । यदा एषा क्रिया शास्त्रीशैल्या वाद्यपरिकरैः विशेषकौशलेन प्रदर्शिता भवति तस्याः सङ्गीतकला इति व्यवहारः । सङ्गीतस्य मूलं वेदाः एव । ऋग्वेदादिषु मन्त्राः सस्वराः एव । सङ्गीतं तु स्वरेणनिबद्धम् एव । गानं तु मानवस्य भाषणम् इव स्वाभाविकं भवति । अतः मानवः कदारभ्य गातुम् आरब्धवान् इति निर्णयः दुस्साध्यः एव । किन्तु बहोः कालात् अनन्तरम् अस्य व्यवस्थितं रूपं प्राप्तम् अस्ति । यदा स्वरस्य लयस्य च व्यवस्थितं धारणं भवति तदा कलायाः प्रादुर्भावः भवति ।

संस्कृत आख: सम्पादन

मा आख: सम्पादन

आख: प् आइ पि ए(IPA) !)
/ɐ/ or /ə/
पा /ɑː/ )
पि /i/
पी /iː/
पु /u/
पू /uː/
पृ /r̩/
पॄ /r̩ː/
पॢ /l̩/
पॣ /l̩ː/
पे /eː/
पै /əi/
पो /oː/
पौ /əu/

संस्कृत ग्रन्थ व ग्रन्थकार सम्पादन

अभिषेक नाटक - भास

अभिज्ञान शाकुन्तलम् - कालिदास

अविमारक - भास

अर्थशास्त्र - चाणक्य

अष्टाध्यायी - पाणिनि

आर्यभटीयम् - आर्यभट

आर्या-सप्तशती - गोवर्धनाचार्य

उरुभंग - भास

ऋतुसंहार - कालिदास

कर्णभार - भास

कादम्बरी - वाणभट्ट

कामसूत्र - वात्स्यायन

काव्यप्रकाश - मम्मट

काव्यमीमांसा - राजशेखर

कालविलास - क्षेमेन्द्र

किरातार्जुनीयम् - भारवि

कुमारसंभव - कालिदास

बृहत्कथा - गुणाढ्य

चण्डीशतक - वाणभट्ट

चरक संहिता - चरक

चारुदत्त भास

चौरपंचाशिका - बिल्हण

दशकुमारचरितम् - दण्डी

दूतघटोत्कच - भास

दूतवाक्य - भास

न्यायसूत्र - गौतम

नाट्यशास्त्र - भरतमुनि

पञ्चरात्र - भास

प्रतिमानाटकम् भास

प्रतिज्ञायौगंधरायण - भास

बृहद्यात्रा - वाराहमिहिर

ब्रह्मस्फुटसिद्धान्त - ब्रह्मगुप्त

ब्रह्मसूत्र - बादरायण

बालचरित्र - भास

मध्यमव्यायोग भास

मनुस्मृति - मनु

महाभारत - वेद व्यास

मालविकाग्निमित्र - कालिदास

मुकुटतादितक - वाणभट्ट

मेघदूत - कालिदास

मृच्छकटिकम् - शूद्रक

मिमांसा - जैमिनी

योगयात्रा - वाराहमिहिर

योगसूत्र - पतंजलि

रघुवंश - कालिदास

रसरत्नसमुच्चय - वाग्भट्ठ

रसमञ्जरी - शालिनाथ

रसरत्नसमुच्चय - वाग्भट्ठ

राजतरंगिणी - कल्हण

रामायण - महर्षि वाल्मीकि

व्याकरणमहाभाष्य - पतंजलि

वाक्यपदीय - भर्तृहरि

विक्रमोर्वशीय - कालिदास

वैशेषिकसूत्रम् - कणाद

स्वप्नवासवदत्तम - भास

समय-मातृका - क्षेमेन्द्र

साहित्य दर्पण - विश्वनाथ कविराज

सांख्यसूत्र - कपिलमुनि

सिद्धान्त शिरोमणि -

हर्षचरित्र - वाणभट्ट

स्वयादिसँ सम्पादन