वेद
वेद खँग्वः संस्कृतया "विद्" धातुं बुयावःगु खः। विद्या अर्थ सीकिगु, ज्ञान इत्यादि ख। वेद हिन्दू धर्मया प्राचीन पवित्र ग्रन्थतेगु मंका-नां खः। वेदयात श्रुति धकाः म्हसीकिगु नं या। वेदया मन्त्रतेत परमेश्वर (ब्रम्हां) प्राचीन ऋषितेत अप्रत्यक्ष कथं तपस्या याना च्वंबिलय् कनादिगु धैगु विश्वास दु। वेद प्राचीन भारतया वैदिक कालया वाचिक परम्पराया भिंगु कृति खः। थ्व कृति ३०००-४००० दं निसे दयाच्वंगु दु। वेद हिन्दू धर्मया सर्वोच्च व सर्वोपरि धर्मग्रन्थ खः।
वैदिक स्वर प्रक्रियाEdit
वेदयु संहिताय् मंत्राक्षरय् दंगु व क्वदगु ध्व दसु "क॑" तया इमित उच्च, मध्यम, वा मन्द संगीतमय सः उच्चारण यायेगु संकेत बियातगु दु। थुकियात उदात्त, अनुदात्त व स्वारित यु नां बियातगु दु। थ्व सः यक्व पुलांगु ई निसें प्रचलित दु व महामुनि पतंजलि नं थगु महाभाष्य य् इमिगु मू-मू नियमतेत समावेश यागु दु।
४ वेदEdit
वेदयु असल मन्त्र भाग यात संहिता धाइ।
४ भागEdit
सकल वेदयागु प्येंगु भाग दु। न्हापायागु भाग (संहिता) बाहेक हरेकय् टीका वा भाष्य यागु स्वंगु स्तर दै। फुक्कं मंका कया थ्व ख:
- संहिता (मन्त्र भाग)
- ब्राह्मण-ग्रन्थ (गद्य य् कर्मकाण्ड यु विवेचना)
- आरण्यक (कर्मकाण्ड यु ल्युनेयागु उद्देश्ययु विवेचना)
- उपनिषद (परमेश्वर, परमात्मा-ब्रह्म व आत्मा यु स्वभाव व सम्बन्धयागु दार्शनिक व ज्ञानपूर्वक वर्णन)
थ्व ४ भाग सम्मिलित रूपं श्रुति यागु नामं म्हसीके छिं। थ्व हिन्दू धर्मयु सर्वोच्च ग्रन्थ खः। बाकी ग्रन्थ स्मृति यु अन्तर्गत वै।
वैदकग्रन्थतेगु धलःEdit
वेद | शाखा | ब्राह्मण | आरण्यकम् | उपनिषद् |
ऋग्वेदः |
|
ऐतरयेबाह्मणम्, कौषितकिब्राह्मणम् (शांखायननाम्नाख्यातः) | ऐतरये-आरण्यकम्, शाङ्खायन-आरण्यकम् | ऐतरयोपनिषद् (आर. २/४/६)
|
सामवेद |
|
|
छान्दोग्योपनिषद् (ब्राह्मणस्यान्तिमाष्टप्रप्राठकाः) | |
|
कतिपये सूत्रग्रन्थे एव रक्षिता।
|
केनोपनिषद् (ब्राह्मणम् ४/१८-२१) | ||
|
|
|||
कृष्णयजुर्वेदः |
|
मैत्रायणीसंहिता (ब्रा.भा.) काठकसंहिता (ब्राह्मणभाग) कापिष्ठलकठसंहिता (ब्राह्मणभाग) |
तैत्तिरीयारण्यकम् |
मैत्रायणी-उपनिषद् कठोपनिषद् श्वेताश्वतरोपनिषद् |
शुक्लयजुर्वेद |
|
शतपथब्राह्मणम् (थीथी शाखा भिन्न व नां छगू हे) | बृहदारण्यकम् (ब्राह्मणस्य सप्तदशकाण्डानि)
बृहदारण्यकम् (ब्राह्मणस्य चतुर्दशकाण्डानि) |
|
अथर्ववेदः |
|
गोपथब्राह्मणम् | प्रश्नोपनिषद्
|
|
---|