तमिलनाडु भारतया छगु राज्य खः। थ्व राज्य भारतया दकले दक्षिणी राज्यय् छगू खः। क्षेत्रफलया हिसाबं थ्व राज्य भारतया १०गू दकले वृहद राज्य खः व जनसंख्याया हिसाबं भारतया ६गू दकले वृहद राज्य खः। तमिलनाडुया मू भाषा तमिल खः। थ्व राज्यया राजधानी चेन्नई खः।

तमिलनाडु
தமிழ்நாடு
—  State  —

Seal of Tamil Nadu
Motto: Truth alone Triumphs
Anthem: Invocation to Tamil Mother
Location of Tamil Nadu in India
Location of Tamil Nadu in India
Map of Tamil Nadu
Map of Tamil Nadu
Coordinates: 13°05′N 80°16′E / 13.09°N 80.27°E / 13.09; 80.27Coordinates: 13°05′N 80°16′E / 13.09°N 80.27°E / 13.09; 80.27
Country  India
Established 26 January 1950
Capital Chennai
Largest city Chennai
Districts 32 total
Government
 - Governor MK Stalin
 - Chief Minister MK Stalin (AIADMK)
 - Legislature Unicameral (234 seats)
 - Chief Justice M. Yusuf Eqbal
Area
 - Total १३०,०५८ km2 (५०,२१५.७ sq mi)
Area rank 11th
Population (2011)[]
 - Total ७२,१३८,९५८
 - Rank 7th
 - Density ५५४.७/km2 (१,४३६.६/sq mi)
Time zone IST (UTC+05:30)
ISO 3166 code IN-TN
HDI increase 0.570 (medium)[]
HDI rank 6th (2011)[]
Literacy 80.3 per cent (2011 census)
Official language Tamil
Website tn.gov.in
^† Established in 1773; Madras State was formed in 1950 and renamed as Tamil Nadu on 14 January 1969[]

भारतीय उपमहाद्वीपया दक्षिण-पूर्वी तटय् स्थित तमिलनाडु भौगोलिक रूपय् थ्व राज्यया पश्चिमय् पश्चिमी घाट व दक्कनया पठार व उत्तरय् पूर्वी घाट ला। थ्व राज्यया पूर्वय् बंगालया खाडी, दक्षिण-पूर्वय् मन्नारया खाडी, दक्षिणय् लक्शती सागर ला। श्रीलंका देय् थ्व राज्यं समुद्रं विभाजित दु। थुकिया क्षेत्रीय सीमाय् पश्चिमय् केरल, उत्तरपश्चिमय् कर्नाटक व उत्तरय् आन्ध्र प्रदेश ला। केन्द्र शासित प्रदेश पुडुचेरीया पुडुचेरी व कराईकल क्षेत्र राज्यया सीमा दुने ला।

थ्व राज्यया ५,५०० दँ तकया निरन्तर सांस्कृतिक इतिहास दु। ऐतिहासिक रूपं तमिल भाषी द्रविड जाति प्राचीन तमिलनाडु क्षेत्रय् च्वनावःगु दु। संगम कालय् ताःहाकः समय तक, चोल व पांड्यातेगु शासन दयाच्वन। थ्व क्षेत्रय् १७गू शताब्दीइ यूरोपीय मनूतेगु आगमन शुरू जुल। लिपा, थ्व राज्य दूगु थाय् पल्लवर (३-९गू शताब्दी) व विजयनगर साम्राज्य (१४-१७गू शताब्दी) अधीनय् लाःवन। सन् १९४७य् भारतया स्वतन्त्रता स्वया न्ह्यःया निगु शताब्दि तक दक्षिण भारतया अधिकांश भाग मद्रास प्रान्तया रूपय् ब्रिटिश नियंत्रणय् दयाच्वन। स्वतन्त्रता धुंका थ्व क्षेत्र मद्रास राज्य जूवन। भाषाया आधारय् राज्य पुनर्गठन धुंका थ्व राज्यया वर्तमान स्वरूप दयावल। सन् १९६९य् थ्व राज्यया नां हिलाः "तमिलनाडु" जूल।

भारतया दकले अधिक शहरीकृत राज्य जूगुलिं तमिलनाडु भारतया जीडीपीइ २गू दकले तःधंगु योगदान बियातःगु दु।

थ्व जिल्लाया मू झ्वालाय् अगया गंगै झ्वाला, अमिर्ती झ्वाला, अंजु वीडु झ्वाला, अय्यनार झ्वाला, बामेन झ्वाला, बीर शोला झ्वाला, क्याथरीन झ्वाला, एल्क झ्वाला, फेयरी झ्वाला, ग्लेन झ्वाला, होगेनाकल झ्वाला, कालीकेसम झ्वाला, किलीयूर झ्वाला, कोरैयार झ्वाला, कोवई कुत्रालम झ्वाला, कुंबकारै झ्वाला, कुतिरैयार झ्वाला, कुत्रालम झ्वाला, मंगलम झ्वाला, मायिल उथु झ्वाला, पेरियार झ्वाला, शिरुवाणी झ्वाला आदि ला।

जिल्ला

सम्पादन
 
तमिलनाडूया जिल्ला

तमिलनाडुया ३२ जिल्ला मानकिपाया ल्या कथं क्वय् बियातःगु दु-

  1. अरियालूर जिल्ला
  2. चेन्नई जिल्ला
  3. कोईमतूर जिल्ला
  4. कडलूर जिल्ला
  5. धर्मपूरी जिल्ला
  6. दिण्डुक्कल जिल्ला
  7. ईरोडु जिल्ला
  8. कांचीपूरम जिल्ला
  9. कन्याकुमारी जिल्ला
  10. करूर जिल्ला
  11. कृष्णगिरी जिल्ला
  12. मदुरै जिल्ला
  13. नागपट्टिनम जिल्ला
  14. नामक्कल जिल्ला
  15. निलगिरी जिल्ला
  16. पेरंबळूर जिल्ला
  1. पुदुकोट्टै जिल्ला
  2. रामनादपूरम जिल्ला
  3. सेलम जिल्ला
  4. शिवगंगै जिल्ला
  5. तंजावुर जिल्ला
  6. तेनी जिल्ला
  7. तूतकुडी जिल्ला
  8. तिरूचिरापल्ली जिल्ला
  9. तिरूनेलवेली जिल्ला
  10. तिरूपूर जिल्ला
  11. तिरूवल्लूर जिल्ला
  12. तिरूवन्नमालै जिल्ला
  13. तिरूवरूवर जिल्ला
  14. वेल्लूर जिल्ला
  15. विलुप्पुरम जिल्ला
  16. विरूध नगर जिल्ला

संस्कृति

सम्पादन

थ्व राज्यया मू नसाय् अल्पाहारय् पुट्टु, अप्पम, इडली, उपमा, दोसा, उत्तपम, अढ़ई, दलिया, कुज़ी पनियारम, कोतु परोटा, पूरी, नारतंगै पूरी, वज़कै कटलेट, मिक्स वेज बोंडा, वड़ा, पकोड़ा, कटलेट, मुरुक्कु, तेनकुज़ाल, चावल:टोमैटो राइस, पाज़न कांजी, सांभर सातम, लेमनर इस, टैमारिंड राइस, गार्लिक राइस, लेंटिल राइस, कोकोनट मिल्क राइस, व करीइ कीरै पूली मसियाल, गोभी मुलुगु पेराटु, ब्रोकोली करी, कैबेज कूटु, कूटु, पसलै कीरै मसियल, कोज़ंबु, कुरमा, उप्पडम, पोरियल, कोभिक्काइ कोवैक्कै मसाला, मीठा: रवा केसरी, सेमियां केसरी, तेरट्टी पाल, आदिरसम, रवा लड्डू, अवल लड्डू, पायसम, पालगोवा आदि ला।

थनया मू प्याखँय् कावड़ी, कोलाट्ट्म, पिन्न्ल कोलाट्ट्म्, कुम्मि, करगम्, वॆदुरु नाट्यं, त्राडु नाट्यं आदि ला।

लिधंसा

सम्पादन

स्वयादिसँ

सम्पादन