नेपाः भाय्

नेपाल भाषा
छ्यलीगु थाय्	नेपाः
थात् चाकः	दक्षिण एशिया
भाय् छ्यलिपिनिगु ल्याखं	१२ लख:
भाय् माचाछि भाय् वब्वथला	चीनी-तिब्बती तिब्बती-बर्मेली हिमाली नेपाः भाय् / नेपालभास
भाय्‌या कोद
नेपाःया छ्यलाबुलाय्	nb
ISO 639-1	new

नेपाः भाय् (नेवा: भाय्, नेवाल भास, नेपाल भास) नेपाल देसया या छगू प्रमुख भाय् ख: । थ्व भाय् नेपालमण्डल ( स्वनिग: नापं थीथी थाय्), काभ्रेपलान्चोक, द्वाल्खा, पाल्पा, भोजपुर व नेपालया मू (प्रमुख) बजार व नगरया नापं भारतया आसाम, दार्जीलिङ्, सिक्किम, आदि व चीनया ल्हासा (तिब्बत) तकं थासय् छ्यलाच्वंगु दु |

लिपिEdit

तिब्बत बर्मेली भाषा परिवार अन्तर्गत लिपिवद्ध साहित्यया इतिहास दुगु भाय् मध्यय् नेपालभाषा नं छगू खः । प्राचीनकालंनिसें नेपालभाषा च्वज्याय् थीथी कथंया लिपिया छ्यलाबुला जुयाच्वंगु दु । थ्व सकतां लिपि नेपाःय् हे विकसित जूगु जुयाः थ्व सकतां लिपियात समग्र रुपं नेपाल लिपि धकाः धायेगु याः।

लुम्विनीया अशोककालीन शिलालेखय् छ्यलातःगु ब्राम्ही लिपि दक्षिण एशियाया हे दक्कले पुलांगु लिपि खः । वयां लिपाया कुटिला लिपि व गुप्ता लिपि निगू लिपि लिच्छवि लिपिया नामं नां जाः (प्रचलित खनेदु) ।

नेपालय् हे विकास जूगु धकाः धाये बहःगु नेपाल लिपिया दक्कलय् न्हापांगु छ्यला ने.सं. २८ य् लंकावतार नांया ग्रन्थय् खनेदु । थ्व लिपियात सामान्य रुपं नेवाः आख: धकाः नं धायेगु चलन दु । थ्व प्राचीन प्रचलित लिपि खः । थ्व लिपिपाखें नवौं शताव्दीपाखे प्रचलित लिपिया जन्म जुल । प्रचलित लिपियात हे थीथी कथं च्वया यंकेगु क्रमय् रंजना लिपि, भुजिंमोल लिपि लगायत झिंनिगू कथंया लिपिया विकास जूगु खनेदु । थ्व सकतां लिपियात समग्र रुपय् नेपाल लिपि धायेगु याः ।

कचा भाय्Edit

भाषिकाय् भिन्नताEdit

येँ/यल व ख्वप भाषिकाEdit

येँ/यल भाषिका	ख्वप भाषिका
ल:	ना:
आ:	अ:
घा:	घ:
ना:	भ्यत ना:

यल व येँ भाषिकाEdit

यल भाषिका	येँ भाषिका
यना:च्वनू	यन्च्वनू
दाया:च्वनू	दाइच्वनू
लिरूथिरू	इरूथिरू
मुल्कःपति	मुलेपति

साहित्यEdit

मू पौ: नेपालभाषा साहित्य

मू पौ: नेपालभाषाया च्वमितेगु धलः

नेपालभासय् च्वयातःगु साहित्ययात नेपालभाषा साहित्य धाइ। प्राचीन संस्कृत ग्रन्थत थुइकेत टीकाया रुपय् वा भाय्‌हिला शुरु जूगु नेपालभाषा साहित्यया ख्यः वर्तमान ईलय् वयाः सिक्क चकंगु दु। हलिं साहित्यय् खनिगु आपालं विधाया ज्या नेपालभाषा साहित्यय् नं जूगु खनेदु। थःगु ताःहाकःगु इतिहासय् नेपालभाषा साहित्यं यक्व उतारचढाव खंगु दु। लिच्छविकालय् लिपिबद्ध वाङ्मयया शुरुवात काल निसें आःतक्कया युगय् थ्व भासं नेपाःया राजभाषा निसें कया प्रतिबन्धित भाय् तक्कया अवस्था खंगु दु। थन्याःगु ताःहाकः इतिहासया झ्वलय् नेपालभाषायात थुइकेत नेपालभाषा साहित्ययात प्राचीन, माध्यमिक व आधुनिक यासें स्वंगु विधाय् बायेछिं। नेपालभाषाया थीथी साहित्यिक विधा थ्व कथं दु-

ल्हायेगु साहित्य
- परम्परागत म्ये (नेवाः संगीत, दाफा, चर्या)
- दबू ख्यालिखं (Stand-up comedy)
च्वयेगु साहित्य (च्वसु)
- पद्य
  - काव्य (महाकाव्य, खन्दकाव्य, प्राचीन काव्य)
  - चिनाखँ (छन्द दूगु, स्वछन्द, आधुनिक, चिनाखँमुना)
- गद्य
  - बाखं
  - उपन्यास
  - दबूप्याखं
  - च्वखं
  - ध्याचु
  - ख्यालिखं